Gorysz siny
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | selerowce | ||
Rodzina | selerowate | ||
Rodzaj | gorysz | ||
Gatunek | gorysz siny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Peucedanum cervaria (L.) Cusson ex Lapeyr. Hist. Pl. Pyrénées 149 1813[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Gorysz siny (Peucedanum cervaria (L.) Lapeyr., właśc. Cervaria rivini Gaertn.[5]) – gatunek byliny z rodziny selerowatych. Występuje w Europie południowej i środkowej sięgając aż do centralnej Rosji. W Polsce rośnie na rozproszonych stanowiskach na obszarze całego kraju z wyjątkiem gór. Częstszy w południowym pasie wyżyn. Ludowa nazwa: „jeleniec”.
Morfologia
- Łodyga
- Słabo rozgałęziona, pełna wewnątrz, naga, niemal bezlistna, bruzdowana w górnej części. Osiąga wysokość 50–120 cm.
- Liście
- Odziomkowe o długości do 50 cm, jajowate lub szerokotrójkątne, z ogonkami, 2-3 razy pierzasto złożone. Listki szerokie, kształtu jajowatego, ułożone w jednej płaszczyźnie; dolne częściowo klapowane, ostro piłkowane, skórzaste, sinozielone od spodu, nagie. Liście łodygowe z niewielką blaszką i pochwą.
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w złożone i duże baldachy (9-30 ramienne), z wielokwiatowymi baldaszkami. Szypuły baldaszków omszone. Płatki barwy białej (różowe w pączku), kształtu odwrotnie jajowatego, wycięte na szczycie, opatrzone łatką. Pokrywy i pokrywki liczne, odgięte w dół, szczeciniaste.
- Owoc
- Rozłupka kształtu szerokojajowatego, o długości od 4 do 6 mm, z trzema żebrami grzbietowymi i dwoma brzeżnymi.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Występuje na glebach suchych i świeżych, mezotroficznych, o odczynie obojętnym i zasadowym. Spotykana najczęściej w ciepłolubnych dąbrowach i powiązanych z nimi zbiorowiskach okrajkowych.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-08-26].
- ↑ Botany.cz
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
Bibliografia
- Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- BioLib: 40363
- EoL: 5044414
- EUNIS: 151621
- FloraWeb: 4195
- GBIF: 3632037
- identyfikator iNaturalist: 485949
- IPNI: 846004-1
- NCBI: 63024
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2403403
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:846004-1
- Tela Botanica: 48459
- identyfikator Tropicos: 1700181
- CoL: 4FF6P