Godzinki wilanowskie
Karta 16r | |||
Oznaczenie | Rps 8004 II | ||
---|---|---|---|
Autor iluminacji | |||
Data powstania | poł. XV w. | ||
Miejsce powstania | północna Francja | ||
Zawartość | godzinki | ||
Język | łacina | ||
Technika | pergamin | ||
Rozmiary | 23×16,5 cm | ||
Liczba kart | 191 | ||
Miejsce przechowywania | Biblioteka Narodowa w Warszawie | ||
|
Godzinki wilanowskie (łac. Officium parvum Beatae Mariae Virginis ad usum Ecclesiae Romanae) – bogato zdobiony manuskrypt godzinek z połowy XV w., znajdujący się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie.
Historia
Manuskrypt powstał w połowie XV wieku[1][2]. Pochodzi prawdopodobnie z północnej Francji (być może z Pikardii), na co wskazują imiona świętych umieszczone w kalendarzu liturgicznym[1][2]. Na początku XIX w. (prawdopodobnie w latach 1808–1809) kodeks został zakupiony we Francji przez Stanisława Kostkę Potockiego[1]. Przechowywany był następnie w Bibliotece Wilanowskiej, zaś w 1923 trafił z jej zbiorami do Biblioteki Narodowej[1]. W 1939 został ewakuowany do Kanady, skąd wrócił w 1959[1]. Obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej nosi sygnaturę Rps 8004 II (dawniejsze sygnatury manuskryptu to: Nr. 72., Wil. D.XXIX.1.3, Wil. 869.Qu., BN akc. 7522)[3][2].
Opis
Manuskrypt zalicza się do luksusowych modlitewników prywatnych[1]. Kodeks, spisany na pergaminie, ma wymiary 23×16,5 cm[2][3]. Składa się ze 191 kart[3][2]. Skórzana oprawa została wykonana w XVIII/XIX wieku[1][2].
Na bogate zdobienia składa się:
- 10 całostronicowych miniatur, otoczonych ramkami i bordiurami, przedstawiających postacie ludzkie[1][2]
- zdobienia kart otwierających każdą z 14 części Godzinek w postaci dużego inicjału, ramki otaczającej tekst i bordiury z wijących się wici roślinnych i listków, stworzone przez Mistrza Przywilejów Gandawskich[1]
- 5 inicjałów figuralnych w części 12[1]
- pionowe bordiury na marginesach wszystkich kart[1]
- liczne drobne inicjały, interlinie i ozdobniki[1]
Zdobienia są charakterystyczne dla iluminatorstwa flamandzkiego z połowy XV wieku[1]. Wśród licznych zgromadzonych w Bibliotece Narodowej manuskryptów godzinek Godzinki wilanowskie wyróżniają się szczególnie wysokim poziomem dekoracji malarskiej[1].
- Miniatura całostronicowa (karta 22v)
- Karta otwierająca część godzinek (23r)
- Inicjał figuralny (119v)
- Standardowa strona z bordiurą i drobnymi inicjałami (17v)
- Kalendarz liturgiczny (3r)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Godzinki wilanowskie. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3.
- ↑ a b c d e f g Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2012, s. 111. ISBN 978-83-7009-619-9.
- ↑ a b c Legenda aurea. Polona. [dostęp 2021-02-24].
Linki zewnętrzne
- Godzinki wilanowskie w bibliotece Polona