Gacek (nietoperze)
| Plecotus | |||
| É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – gacek sardyński (P. sardus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | nietoperze | ||
| Podrząd | mroczkokształtne | ||
| Nadrodzina | Vespertilionoidea | ||
| Rodzina | mroczkowate | ||
| Podrodzina | mroczki | ||
| Plemię | gacki | ||
| Rodzaj | gacek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Vespertilio auritus Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
| |||
Gacek[4] (Plecotus) – rodzaj ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce[5][6][7].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 39–58,5 mm, długość ogona 37–55 mm, długość ucha 29–42 mm, długość tylnej stopy 6,7–12,6 mm, długość przedramienia 35,2–46 mm; masa ciała 5–10 g[6][8].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1818 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire w rozdziale dotyczącym ssaków Egiptu w publikacji będącej relacją z ekspedycji armii francuskiej do Egiptu[1]. Geoffroy Saint-Hilaire wymienił dwa gatunki – Vespertilio barbastellus von Schreber, 1774 i Vespertilio auritus Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest Vespertilio auritus Linnaeus, 1758 (gacek brunatny).
Etymologia
- Macrotus: gr. μακρος makros ‘długi’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Macrotus europseus Leach, 1816 (= Vespertilio auritus Linnaeus, 1758).
- Plecotus (Plecautus): gr. πλεκω plekō ‘owijać, skręcać’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’[10].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[11][8][5][4]:
- Plecotus austriacus (J.B. Fischer, 1829) – gacek szary
- Plecotus teneriffae Barrett-Hamilton, 1907 – gacek kanaryjski
- Plecotus gaisleri Benda, Kiefer, Hanák & Veith, 2004 – gacek afrykański
- Plecotus christii J.E. Gray, 1838 – gacek nubijski
- Plecotus kolombatovici Đulić, 1980 – gacek bałkański
- Plecotus balensis Kruskop & Lavrenchenko, 2000 – gacek etiopski
- Plecotus turkmenicus Strelkov, 1988 – gacek turkmeński
- Plecotus strelkovi Spitzenberger, 2006 – gacek tienszański
- Plecotus ognevi Kishida, 1927 – gacek amurski
- Plecotus kozlovi Bobrinski, 1926 – gacek duży
- Plecotus gobiensis Dolch, M. Stubbe, Gärtner, Thiele, Ariunbold, Batsaikhan, Lkhagvasuren, A. Stubbe & Steinhauser, 2021
- Plecotus homochrous Hodgson, 1847 – gacek pendżabski
- Plecotus taivanus Yoshiyuki, 1991 – gacek tajwański
- Plecotus sacrimontis G.M. Allen, 1908 – gacek japoński
- Plecotus wardi O. Thomas, 1911 – gacek himalajski
- Plecotus macrobullaris Kuzyakin, 1965 – gacek alpejski
- Plecotus sardus Mucedda, Kiefer, Pidinchedda & Veith, 2002 – gacek sardyński
- Plecotus auritus (Linnaeus, 1758) – gacek brunatny
Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:
- Plecotus abeli Wettstein-Westersheim, 1923[12] (Austria; plejstocen)
- Plecotus pliocaenicus Topál, 1989[13] (Węgry; pliocen)
- Plecotus rabederi Woloszyn, 1987[14] (Polska; pliocen)
- Plecotus schoepfelii Rosina & Rummel, 2012[15] (Niemcy; miocen)
Uwagi
- ↑ Nomen nudum.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Plecotus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818.
Przypisy
- ↑ a b É. Geoffroy Saint-Hilaire: Description des mammifères qui se trouvent en Egypte. W: France. Commission des sciences et arts d’Egypte: Description de l’Égypte, ou, Recueil des observations et des recherches qui ont été faites en Égypte pendant l’expédition de l’armée française. T. 2. Paris: Imprimerie impériale, 1817, s. 112. (fr.).
- ↑ W.E. Leach: Systematic Catalogue of the Specimens of the Indigenous Mammalia and Birds that are Preserved in the British Museum. London: Richard and Arthur Taylor, 1816, s. 5. (ang.).
- ↑ F. Cuvier: Zoologie = Mammalogie. W: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d’après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. T. 59. Paris & Strasbourg: F. G. Levrault & Le Normant, 1829, s. 415. (fr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 122. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 242–244. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 865–870. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Plecotus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 546–547. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 395.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 546.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).
- ↑ О. Wettstein-Westersheim. Drei neue fossile Fledermäuse und die diluvialen Kleinsäugerrestes im allgemeinen, aus der Drahenhöhle bei Mixnitz. „Sitzungsberichte der Österreichischen Akademie der Wissenschaften”. 7, s. 39–41, 1923. (niem.).
- ↑ G. Topál. Tertiary and Early Quaternary remains of Corynorhinus and Plecotus from Hungary (Mammalia, Chiroptera). „Vertebrata Hungarica”. 23, s. 51, 1989. (ang.).
- ↑ B.W. Wołoszyn. Pliocene and Pleistocene bats of Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 32 (3–4), s. 287, 1987. (ang.).
- ↑ V.V. Rosina & M. Rummel. The bats (Chiroptera, Mammalia) from the Early Miocene of Petersbuch (Bavaria, Southern Germany). „Geobios”. 45 (5), s. 473, 2012. DOI: 10.1016/j.geobios.2011.10.015. (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- A. Kiefer & M. Veith. A new species of long-eared bat from Europe. „Myotis”. 39, s. 5-16, 2001. (ang.).
