Fis-moll
fis-moll – gama muzyczna oparta na skali molowej, której toniką jest fis. Gama fis-moll w odmianie naturalnej (eolskiej) zawiera dźwięki: fis, gis, a, h, cis, d, e. W zapisie tonacji fis-moll występują trzy krzyżyki.
Oprócz odmian: eolskiej, harmonicznej i doryckiej, jest też odmiana melodyczna brzmiąca jak do góry dorycka, a w dół jak eolska.
Gama fis-moll w odmianie harmonicznej (z VII stopniem podwyższonym o półton):
Gama fis-moll w odmianie doryckiej (z VI i VII stopniem podwyższonym o półton w stosunku do gamy fis-moll naturalnej):
Durową paralelą gamy jest A-dur[1], jednoimienną durową – Fis-dur.
Nazwa fis-moll oznacza także akord, zbudowany z pierwszego (fis), trzeciego (a) i piątego (cis) stopnia gamy fis-moll.
Akord fis-moll | |
Znane dzieła w tonacji fis-moll:
- Dietrich Buxtehude – Preludium fis-moll (na organy)
- Fryderyk Chopin – Preludium fis-moll, Polonez op. 44
- Felix Mendelssohn-Bartholdy – „Pieśń weneckiego Gondoliera” ze zbioru „Pieśni bez słów”
- Aleksandr Skriabin – III Sonata fortepianowa op. 23
- Henryk Wieniawski – I Koncert skrzypcowy
Zobacz też
Zobacz hasło fis-moll w Wikisłowniku |
- pokrewieństwo tonacji
- skala molowa
- znaki przykluczowe
Przypisy
- ↑ FranciszekF. Wesołowski FranciszekF., Zasady muzyki, wyd. 7, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1986, s. 127, ISBN 83-224-0250-3 .
Linki zewnętrzne
- F♯ minor scale. [w:] WolframAlpha Computational Knowledge Engine [on-line]. Wolfram Alpha LLC — A Wolfram Research Company. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- F♯ minor chord. [w:] WolframAlpha Computational Knowledge Engine [on-line]. Wolfram Alpha LLC — A Wolfram Research Company. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- p
- d
- e
W czerwonym pierścieniu znajdują się nazwy tonacji durowych, w zielonym – molowych. Teoretycznie istniejące, ale niestosowane w praktyce tonacje enharmoniczne zapisane są drobną czcionką. W zewnętrznym szarym pierścieniu pokazane są odpowiadające danej gamie znaki przykluczowe.
- SNL: fiss-moll