Ewa Matuszewska

Ewa Matuszewska

Mewa

plutonowy
Data i miejsce urodzenia	7 września 1919 Warszawa, Polska
Data i miejsce śmierci	26 września 1944 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1943–1944
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	zgrupowanie „Radosław”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa *powstanie warszawskie
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Ewa Matuszewska ps. Mewa (ur. 7 września 1919 w Warszawie, zm. 26 września 1944 tamże) – sanitariuszka służby sanitarnej Obwodu Mokotów Armii Krajowej w powstaniu warszawskim.

Życiorys

Była córką Ignacego (płk. WP, pierwszego szefa Oddziału II Sztabu Generalnego, posła RP na Węgrzech, ministra skarbu) i Stanisławy z domu Kuszelewskiej (pisarki i tłumaczki literatury pięknej)^[1][2]. Harcerka i zastępowa Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej Chorągwi Warszawskiej Organizacji Harcerek oraz sportsmenka i pilotka szybowcowa^[2]. W 1937 r. ukończyła Gimnazjum Państwowe im. Juliusza Słowackiego^[3]. W 1938 r. rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. kontynuowała studia na tajnych kompletach^[4]. We wrześniu w czasie obrony Warszawy pracowała razem z matką na punkcie opatrunkowym w Szpitalu Dzieciątka Jezus. Ukończyła jednocześnie szkołę pielęgniarską i kurs specjalistyczny ratowania ciężko rannych. Podczas okupacji niemieckiej w konspiracji – należała do służby sanitarnej w Szarych Szeregach; później służyła w batalionie „Parasol”, gdzie m.in. uczestniczyła w przygotowaniu akcji na SS Rottenführera Alfreda Milke (przeprowadzonej 5 października 1943)^[2].

Podczas powstania warszawskiego pełniła funkcję kierowniczki sanitariatu w pułku „Baszta”. Była również zastępczynią ppor. K. Grzybowskiego „Misiewicza”, lekarza kompanii O-2 batalionu „Olza” w tymże zgrupowaniu. Raniona podczas walk powstania^[5]. W dniu 26 września 1944 została rozstrzelana przez Niemców w budynku przy alei Niepodległości 117/119, do którego wkroczyli tego dnia. Wraz z nią zginęli pacjenci znajdujący się w tym budynku^[5][6].

Odznaczona w 1944 Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Walecznych, a także pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (rozkazem Dowódcy AK nr 512 z 2 X 1944. Nr krzyża 12930)^[5][7]. Pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach kw. A-24-9-1^[2].

Ewa Matuszewska była przybraną córką generała Ludomiła Rayskiego^[8].

13 lutego 2020 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda pośmiertnie awansował Ewę Matuszewską do stopnia podporucznika^[9].

Upamiętnienie

• Tablica pamiątkowa na domu rodzinnym przy ul. Idzikowskiego 25 w Warszawie odsłonięta 27 września 2014 r^[10].
• Tablica pamiątkowa na skwerze Stanisława Broniewskiego „Orszy” przy ulicy Puławskiej w Warszawie, odsłonięta w październiku 2010 r^[10].

Zobacz też

• Polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej

Przypisy

Bibliografia

• Ewa Marcina Gieniusz CSIC: Ewa Matuszewska „Mewa”. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2021. ISBN 978-83-8229-239-8.
• Andrzej Krzysztof Kunert: Kawalerowie Orderu Wojennego Virtutu Militari – powstanie warszawskie. W: praca zbiorowa: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. 4. Warszawa: Ars Print Production s.c., 1997. ISBN 83-87224-00-6.
• Hanna Michalska, Maria Stopień, Bożena Tazbir-Tomaszewska, Wanda Turkowska, Wacława Zastocka: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. ISBN 83-06-01195-3.
• Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Elżbieta Zawacka (red.). T. II: H-O. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Kobiet”, 2005. ISBN 83-88693-08-5.

Linki zewnętrzne

• Zdigitalizowana teczka Ewy Matuszewskiej pochodząca ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu