Ewa Felińska

Nabram

Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1793
Uznoha

Data i miejsce śmierci

20 grudnia 1859
Wojutyn

Ojciec

Zygmunt Wendorff

Matka

Zofia Sągajłło

Mąż

Gerard Feliński

Dzieci

Zygmunt Szczęsny Feliński

Multimedia w Wikimedia Commons

Ewa Felińska (ur. 26 grudnia 1793 w majątku Uznoha, zm. 20 grudnia 1859 w Wojutynie) – uczestniczka spisków niepodległościowych, zesłanka, autorka powieści obyczajowych i wspomnień z zesłania, matka Zygmunta Szczęsnego – przyszłego arcybiskupa warszawskiego.

Życiorys

Ewa Felińska z domu Wendorff urodziła się w średniozamożnej rodzinie ziemiańskiej w majątku Uznoha w powiecie słuckim^[1], na terenie dzisiejszej Białorusi. Jej ojcem był Zygmunt Wendorff (Wierzba-Wendorf) herbu Nabram, a matką Zofia Sągajłło. Zygmunt Wendorff należał do palestry nowogródzkiej. W 1811 osiemnastoletnia Ewa Wendorff poślubiła Gerarda Felińskiego, właścicielu dóbr Wojutyn na Wołyniu, brata Alojzego Felińskiego. Ewa Felińska była matką sześciorga dzieci, m.in. Zygmunta, przyszłego arcybiskupa metropolity warszawskiego. Po śmierci męża w 1833 Ewa Felińska przeniosła się z dziećmi do Krzemieńca, gdzie związała się ze Stowarzyszeniem Ludu Polskiego Szymona Konarskiego. Została osobą odpowiedzialną za prowadzenie korespondencji francuskiej Stowarzyszenia. W wyniku rozbicia siatki konspiracyjnej w 1839 Ewa Felińska została aresztowana i wyrokiem sądu zesłana na Syberię do Berezowa nad rzeką Ob^[2]. W Berezowie przebywała w latach 1839-1841, następnie przeniesiono ją do Saratowa nad Wołgą^[2], w którym przebywała do 1844 roku. Zesłanie opisała we wspomnieniach.

Była autorką haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jej nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii^[3].

Dzieła

Wspomnienia z podróży do Syberii, pobytu w Berezowie i w Saratowie (1852, Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno)^[4]^[5]^[6].

Była autorką powieści

Hersylia (1849)^[7]^[8],
Pan deputat (1852)^[9]^[10],
Siostrzenica i ciotka(1853)

oraz wspomnień

Pamiętniki z życia(1856)^[11]^[12]^[13].

Elementy jej biografii zawierają książki:

Paulina, córka Ewy Felińskiej (wyd. Lwów 1885), autorstwa jej syna,
Płomień na śniegu. Opowieść o Ewie Felińskiej i jej dzieciach, autorstwa Hanny Muszyńskiej-Hoffmannowej.

Przypisy

↑ Uznoha (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 870 .
↑ ^a ^b StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 107 .
↑ "Encyklopedia Powszechna", tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.
↑ EwaE. Felińska EwaE., Wspomnienia z podróży do Syberji, pobytu w Berezowie i w Saratowie. T. 1, wyd. 1852. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Falińska EwaE., Wspomnienia z podróży do Syberji, pobytu w Berezowie i w Saratowie, T.2, wyd. 1852. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Wspomnienia z podróży do Syberji, pobytu w Berezowie i w Saratowie, wyd. 1853. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Hersylja : powieść obyczajowa. T. 1, wyd. 1849. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Hersylja : powieść obyczajowa. T. 1, wyd. 1849. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Pan deputat : powieść obyczajowa. T. 2, wyd. 1852. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Pan deputat : powieść obyczajowa. T. 1, wyd. 1852. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Pamiętniki z życia. Seria 1, T. 1, wyd. 1856. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Pamiętniki z życia. Seria 1, T. 2, wyd. 1856. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .
↑ EwaE. Felińska EwaE., Pamiętniki z życia. Seria 1 T. 3, wyd. 1856. [online], polona.pl [dostęp 2018-08-11] .

Bibliografia

Ryszard Badowski: Odkrywanie Świata. Polacy na sześciu kontynentach. Wyd. Pascal, 2001. ISBN 83-7304-013-7.
R. Winiarek. Zygmunt Szczęsny Feliński (1822-1895). „Gazeta Częstochowska”. 36, 12 IX 2002.