Dywizja Jazdy Wojsk Litwy Środkowej

Dywizja Jazdy Wojsk Litwy Środkowej – wielka jednostka jazdy Wojsk Litwy Środkowej.

Historia dywizji

Dywizja Jazy została sformowana 16 października 1920 roku w składzie I Korpusu Wojsk Litwy Środkowej. 1 lutego 1921 roku ze składu I Dyonu „Huzarów Śmierci” Litwy Środkowej wyłączono pluton łączności i pluton karabinków maszynowych, które włączono w skład szwadronu sztabowego Dywizji Jazdy Wojsk Litwy Środkowej^[1].

Na podstawie rozkazu Nr 4 Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z dnia 24 lutego 1921 roku dotychczasowy I Korpus został przemianowany na Grupę Wojsk Litwy Środkowej. Dwa dni później generał podporucznik Antoni Longin Baranowski pełniący czasowo, w zastępstwie, obowiązki dowódcy Grupy wydał rozkaz organizacyjny Nr 1, w którym nakazał szefowi sztabu, podpułkownikowi Sztabu Generalnego Ludwikowi Lichtarowiczowi przeprowadzić reorganizację korpusu. Wspomniana reorganizacja miała być przeprowadzona na następujących zasadach: Dywizja Jazdy przemianowana na Brygadę Jazdy, skład brygady pozostał bez zmian, podpułkownik Mścisław Butkiewicz objął na powrót dowództwo 13 pułku ułanów, a pułkownik Terencjusz O’Brien de Lacy objął Centrum Wyszkolenia Brygady Kawalerii. Ponadto z dniem 1 marca 1921 roku szwadron zapasowy z rozwiązanej Brygady Zapasowej został podporządkowany bezpośrednio dowódcy Brygady Kawalerii, a pod względem gospodarczym przydzielony do Pułku Ułanów Grodzieńskich^[2].

W maju 1921 roku Brygada Jazdy Grupy Wojsk Litwy Środkowej (Grupy „Bieniakonie”) została przeformowana w III Brygadę Jazdy^[3].

Organizacja dywizji

Dowództwo Dywizji Jazdy
szwadron sztabowy
Wileńska Brygada Jazdy
- 13 pułk Ułanów Wileńskich
- 23 pułk Ułanów Nadniemeńskich
Grodzieńska Brygada Jazdy
- pułk Ułanów Grodzieńskich
- 10 pułk Ułanów Litewskich

Dowódcy dywizji i brygady

ppłk Mścisław Butkiewicz (do 26 II 1921)
ppłk Marian Przewłocki
płk Józef Tokarzewski (od XI 1921)

Przypisy

↑ Marek Gajewski, Huzarzy śmierci wojny 1920 r., Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1999, ISBN 83-86232-06-4, s. 47.
↑ Rozkaz organizacyjny Nr 1 Dowództwa Grupy Wojsk Litwy Środkowej z 26 lutego 1921 roku, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/2/36, s. 77.
↑ Tadeusz Wawrzyński, Akta dowództw dywizji i brygad kawalerii 1919—1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 5, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 1973.

Bibliografia

HenrykH. Wielecki HenrykH., RudolfR. Sieradzki RudolfR., Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki kawalerii, Warszawa: Wydawnictwo CREAR, 1992, ISBN 83-900345-0-7, OCLC 834075857 .

Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna

Kawaleria w II Rzeczypospolitej

Korpus, dywizje, GO Jazdy	KJ DJ 1 DJ 2 DJ DJ WLŚ GOJ
Brygady jazdy (wojenne)	1 BJ 2 BJ 3 BJ 4 BJ 5 BJ 6 BJ 7 BJ 8 BJ 9 BJ
Brygady jazdy	I BJ II BJ III BJ IV BJ V BJ VI BJ VII BJ VIII BJ IX BJ X BJ
Dywizje kawalerii	1 DK 2 DK 3 DK 4 DK
Samodzielne brygady kawalerii	2 SBK 3 SBK 5 SBK 6 SBK 8 SBK 9 SBK
Brygady kawalerii	I BK IV BK VII BK VIII BK X BK XI BK XII BK XIII BK XIV BK XV BK XVI BK XVII BK XVIII BK
Brygady kawalerii (1929–1937)	Brygady 2 DK BK „Brody” BK „Wilno” BK „Kraków” BK „Stanisławów” BK „Rzeszów” BK „Hrubieszów” BK „Baranowicze” BK „Białystok” BK „Poznań” BK „Równe” BK „Suwałki” BK „Toruń” 10 BK
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939	GOKaw. nr 1 GOKaw. nr 2
Brygady kawalerii 1939	Mazowiecka BK Kresowa BK Wileńska BK Suwalska BK Krakowska BK Podolska BK Wielkopolska BK Pomorska BK Nowogródzka BK Wołyńska BK Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939	DK „Zaza” Zbiorcza BK Rezerwowa BK Kombinowana BK BK „Edward” BK „Plis” Zgr. kaw. ppłk. K. Halickiego Grupa Kawalerii Spieszonej ppłk. E. Wani
Pułki ułanów (szwoleżerów)	1 pszw 2 pszw 3 pszw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Pułki strzelców konnych (dragonów)	1 pd 2 pd 3 pd 4 pd 1 psk 2 psk 3 psk 4 psk 5 psk 6 psk 7 psk 8 psk 9 psk 10 psk
Dywizjony artylerii konnej	1 dak 2 dak 3 dak 4 dak 5 dak 6 dak 7 dak 9 dak 10 dak 11 dak 12 dak 13 dak (8)14 dak 15 bak
szwadrony pionierów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
szwadrony łączności	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 BK WBPM
Inne	pułk jazdy tatarskiej 1 szwadron tatarski 1 p kaw. KOP
Kawaleria zmotoryzowana	24 p.uł 1 psk 10 psk dppanc 10 BK dr 10 BK dr WBPanc.-Mot.
Ośrodki zapasowe kawalerii	OZ Suw. i Podl. BK OZ Wkp. BK OZ Krak. BK OZ Maz. BK OZ Pom. BK OZ Woł. BK OZ Now. BK OZ Pod. BK OZ Wil. BK OZ Kres. BK
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939)	101 puł. 102 puł. 110 puł. 103 pszw. p kaw. osłonowej „Wołkowysk” Warszawski puł. p marszowy Kresowej BK p marszowy Podolskiej BK p zbiorczy Pomorskiej BK 1 psk (spieszony) dyw. kaw. KOP „Niewirków”