WikiMini

Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie

Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie
Ilustracja
Obelisk na cmentarzu wojennym w Ossowie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ossów

Typ cmentarza

cmentarz wojenny

Położenie na mapie gminy Wołomin
Mapa konturowa gminy Wołomin, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego
Mapa konturowa powiatu wołomińskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Ziemia52°18′18,12″N 21°13′18,24″E/52,305033 21,221733
Multimedia w Wikimedia Commons
Wnętrze kaplicy
Tablica dowódców wojny polsko-bolszewickiej zamordowanych w 1940[a]

Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie – cmentarz wojenny w Ossowie, w miejscu bitwy pod Ossowem, rozegranej podczas Bitwy Warszawskiej, w czasie wojny polsko-bolszewickiej (1920).

Opis

[edytuj | edytuj kod]

W sierpniu 1920 Ossów znajdował się przy tzw. drodze przyfrontowej, biegnącej pomiędzy I i II linią obrony Warszawy[1]. W dniach 13–14 sierpnia był miejscem zaciętych walk. Wieś atakowały 235. i 236. Pułki Strzelców z bolszewickiej 79. Brygady Strzelców Grigorija Chachanjana oraz 16. pułk z 2. Dywizji Strzelców. Po stronie polskiej walczyły 33. Pułk Piechoty i 36. Pułk Piechoty Legii Akademickiej, wspierane przez 221. i 236. pułki ochotnicze. W boju obie strony straciły po ok. 600 żołnierzy (zabitych, rannych i wziętych do niewoli). Poległo ok. 100 polskich żołnierzy, w tym wielu w wieku od 16 do 18 lat. Poległ tu też kapelan 236. pułku ksiądz Ignacy Skorupka.

W skład cmentarza wchodzi osiem zbiorowych mogił i jedna pojedyncza oraz obelisk z napisem:

14 sierpnia 1920 r.
Siedemkroć odpieraliśmy
hordy bolszewickie i tu
padliśmy u wrót stolicy
a wróg odstąpił...

Obok cmentarza znajduje się kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej, zbudowana w 1928 według projektu Brunona Zborowskiego, rozbudowana w 1982 oraz dzwonnica z 1932. Wewnątrz kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej i obrazu Jerzego Kossaka Cud nad Wisłą. Niedaleko kaplicy figura Matki Boskiej Zwycięskiej postawiona w 1990. Przy wejściu na cmentarz głaz-pomnik Józefa Hallera, dowódcy frontu i generalnego inspektora Armii Ochotniczej.

W okresie od II wojny światowej do lat 90. XX wieku władze przesunęły granicę rembertowskiego poligonu tak, że kaplica i cmentarz znajdowały się w jego obrębie. Przed wejściem ustawiono tablicę z napisem „Teren Wojskowy – wejście grozi śmiercią”[2].

23 kwietnia 2010 z inicjatywy Lasów Państwowych na cmentarzu w Ossowie posadzono 96 Dębów Pamięci upamiętniających ofiary katastrofy lotniczej w Smoleńsku[3]. W 2012 to miejsce zostało nazwane Panteon Bohaterów Sanktuarium Narodowym w Ossowie[4]. Na jego terenie ustanowiono pomniki indywidualnych osób, które zginęły w katastrofie smoleńskiej: 17 czerwca 2012 odsłonięto popiersie prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego[5][6], 15 sierpnia 2012 Tadeusza Płoskiego[7][8], 9 kwietnia 2013 Ryszarda Kaczorowskiego[9], 16 sierpnia 2013 Franciszka Gągora[10], 26 kwietnia 2014 Macieja Płażyńskiego i Wojciecha Lubińskiego[11], 15 sierpnia 2014 Andrzeja Błasika i Mirona Chodakowskiego[12], 11 kwietnia 2015 Anny Walentynowicz i Janusza Kurtyki[13], 15 sierpnia 2015 Bronisława Kwiatkowskiego i Stefana Melaka[14], 9 kwietnia 2016 Władysława Stasiaka[15], 8 kwietnia 2017 Aleksandra Szczygło i Ryszarda Rumianka[16], 7 kwietnia 2018 Zbigniewa Wassermanna[17], 20 sierpnia 2018 Stanisława Zająca[18].

15 sierpnia 2014, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, została odsłonięta w Ossowie tablica upamiętniająca ośmiu dowódców polskich oddziałów uczestniczących w walkach, którzy w 1940 zostali ofiarami zbrodni katyńskiej; upamiętnieni zostali gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, ppłk. Wilhelm Kasprzykiewicz[19][20].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Płk dypl. Stefan Kossecki dowodził 18 Dywizją Piechoty we wrześniu 1939 roku; w wojnie 1920 roku dowodził nią gen. Franciszek Krajowski

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Marek Tarczyński: Studium historyczne określające obszar i przebieg działań bojowych pod Leśniakowizną i Ossowem w dniach 14–15 sierpnia 1920 r., toczonych w ramach bitwy warszawskiej. nasz-ossow.pl. [dostęp 2010-12-22]. (pol.).
  2. ↑ Henryk Jerzy Chmielewski, Urodziłem się w Barbakanie. Autobiografia na tle historii warszawskiego Barbakanu., Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7180-478-4, OCLC 751063527.
  3. ↑ „Dęby pamięci” dla ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. bbn.gov.pl, 2010-04-26. [dostęp 2010-07-16]. (pol.).
  4. ↑ W Sanktuarium Narodowym w Ossowie powstaje Panteon Bohaterów. 2012-06-22. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
  5. ↑ Pierwszy w Polsce, Pomnik Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Odsłonięto w Ossowie. gazetapatria.pl. [dostęp 2013-04-21]. (pol.).
  6. ↑ Ossów: Odsłonięto pomnik śp. Lecha Kaczyńskiego. eostroleka.pl. [dostęp 2013-04-21]. (pol.).
  7. ↑ Pierwszy Pomnik Biskupa Polowego WP Tadeusza Płoskiego odsłonięto w Panteonie Bohaterów w Sanktuarium Narodowym w Ossowie. gazetapatria.pl. [dostęp 2013-04-21]. (pol.).
  8. ↑ Pomnik bp. Tadeusza Płoskiego. radiomaryja.pl. [dostęp 2013-04-21]. (pol.).
  9. ↑ Ossów: Odsłonięto pomnik Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego. zabki24.pl, 2013-04-09. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
  10. ↑ Odsłonięcie popiersia gen. Franciszka Gągora – pierwszego i jedynego szefa Sztabu Generalnego, który nie skończył szkoły sowieckiej. wpolityce.pl, 2013-08-12. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
  11. ↑ Zaproszenie- Panteon Bohaterów w Sanktuarium Narodowym w Ossowie. gazetapatria.pl. [dostęp 2019-01-31].
  12. ↑ W Ossowie odsłonięto popiersie śp. generała Andrzeja Błasika. niezalezna.pl, 15 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-15].
  13. ↑ Odsłonięcie pomników Anny Walentynowicz i Janusza Kurtyki w Ossowie, 11.04.2015. 2015-04-13. [dostęp 2015-04-22].
  14. ↑ Ofiarom Smoleńska w Ossowie. pomniksmolensk.pl, 2015-08-17. [dostęp 2015-08-17].
  15. ↑ Pomnik śp. Władysława Stasiaka w Panteonie Bohaterów w Ossowie. telewizjarepublika.pl, 9 kwietnia 2016. [dostęp 2019-01-31].
  16. ↑ Odsłonięcie pomników w „Panteonie Bohaterów” Sanktuarium Narodowego w Ossowie. mon.gov.pl, 8 kwietnia 2017. [dostęp 2019-01-31].
  17. ↑ Panteon Bohaterów. idziemy.pl, 8 kwietnia 2018. [dostęp 2019-01-31].
  18. ↑ „Panteon Bohaterów” w Sanktuarium Narodowym w Ossowie. ugdebica.pl, 20 sierpnia 2018. [dostęp 2019-01-31].
  19. ↑ Odsłonięcie w Ossowie popiersi gen. Andrzeja Błasika i abp. Mirona Chodakowskiego. blogpress.pl/, 18 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].
  20. ↑ Piotr Czartoryski-Sziler. naszdziennik.pl/, 16 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak, Mazowsze północne, Warszawa 1998

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]