 nr rej. A-326 z dnia 24.11.1994[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
.jpg)
| |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Komańcza  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||||||||||||
 49°24′34,0″N 21°58′50,8″E/49,409444 21,980778
| |||||||||||||||||||
Cerkiew św. Onufrego w Wisłoku Wielkim – dawna cerkiew greckokatolicka znajdująca się w Wisłoku Wielkim, wzniesiona między 1850 a 1853.
W 1948 przejęta przez Kościół rzymskokatolicki. Najpierw pełniła funkcję kościoła filialnego parafii w Komańczy, a od 1989 kościoła parafialnego parafii św. Onufrego w Wisłoku Wielkim. Świątynia włączona do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek był wznoszony w latach 1850–1853, poświęcony w roku następnym. W 1902 cerkiew była remontowana, oryginalny dach kryty gontem zastąpiła blacha. Po II wojnie światowej świątynia została przemianowana na kościół rzymskokatolicki i w 1969 odnowiona. Remontowana w 1969 i w latach 80. XX w. gdy przemalowano polichromię ścian oraz strop nawy i babińca. W kolejnym remoncie w latach 2002–2003 przywrócono gontowe pokrycie dachu i trzech wieżyczek, naprawiono instalację elektryczną i wymieniono posadzkę. Od 2002 w wieży i na strychu świątyni mieści się minimuzeum sztuki cerkiewnej[2][3].
-
Widok od strony południowej -
Wnętrze -
Elewacja północna
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, pozornie dwudzielna, orientowana. Do mniejszego od nawy zamkniętego trójbocznie prezbiterium przylegają dwie zakrystie. Babiniec równy szerokości nawy z nadbudowana czworoboczną wieżą konstrukcji słupowo–ramowej, o prostych ścianach. Dach jednokalenicowy dwuspadowy z drugą i trzecią wieżą nad nawą i sanktuarium. Wieże zwieńczone baniastymi hełmami i pozornymi latarniami. Ściany zewnętrzne oszalowane pionowo deskami[3].
Wszystkie pomieszczenia nakryte płaskim stropem. Wnętrze pokrywa XIX wieczna polichromia. Zachował się kompletny, trójstrefowy ikonostas, najprawdopodobniej powstały w tym samym okresie, co sam budynek, jednak z kilkoma ikonami pochodzącymi dopiero z okresu przebudowy w 1902 (św. Mikołaja Cudotwórcy i św. Onufrego). Ikony pierwotnie położone w ikonostasie wiszą dzisiaj na ścianach obiektu. W prezbiterium znajduje się ołtarz z baldachimem[2][3].
-
Dzwonnica -
Widok od prezbiterium -
Widok do strony zachodniej
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Wolnostojąca murowana dzwonnica–brama pełni równocześnie funkcję bramy wjazdowej na teren świątyni. Zbudowana na planie kwadratu, dwukondygnacyjna z dachem namiotowym i kopułą podobną w formie do tych wieńczących budynek cerkwi[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 czerwca 2025 [dostęp 2015-12-12].
- ↑ a b Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 159, 160. ISBN 83-89188-08-2.
- ↑ a b c d Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPARHIA, Rzeszów 2015, s. 308, 309. ISBN 978-83-61577-68-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
