WikiMini

Bylica draganek

Bylica draganek
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

bylica

Gatunek

bylica draganek

Nazwa systematyczna
Artemisia dracunculus L.
Sp. Pl. 849. 1753
Synonimy
  • Artemisia glauca Pall. ex Willd.
  • Artemisia glauca var. dracunculina Fernald
  • Artemisia redowskyi Ledeb.[3]

Bylica draganek, bylica estragon, estragon zwyczajny[4] (Artemisia dracunculus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje jako gatunek rodzimy w dużej części Azji, w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Europie oraz na rozległych obszarach Ameryki Północnej[3][5]. Jako gatunek introdukowany rośnie w Europie Środkowej i Zachodniej[5]. Wykorzystywany jest jako przyprawa i w wielu krajach jest uprawiany. Status gatunku we florze Polski: gatunek uprawiany, kenofit i efemerofit[6].

Spośród bylic spotykanych w Europie Środkowej wyróżnia się pojedynczymi i całobrzegimi liśćmi[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiatostan
Liście
Pokrój
Naga, jasnozielona roślina zielna z prosto wzniesionymi łodygami wyrastającymi z cienkiego, drewniejącego kłącza, z którego wyrastają także rozłogi. Łodygi osiągają od 20 do 150 cm, rzadko do 200 cm i rozgałęziają się[7].
Liście
Siedzące, równowąsko lancetowate, zaostrzone, całobrzegie, o długości od 2 do 8 cm i szerokości do 1,5 mm[7].
Kwiaty
Zebrane w liczne, kuliste koszyczki zwisające na szypułkach i osiągające od 2 do 4 mm średnicy. Koszyczki tworzą wiechowaty kwiatostan złożony. Okrywa koszyczka i jego dno (osadnik) są nagie. Listki okrywy są obłonione, zewnętrzne są mniejsze i lancetowate, wewnętrzne większe i jajowate. Kwiaty brzeżne w koszyczku są żeńskie, płodne. Są one nieliczne, z rurkowatą koroną zakończoną 2–3 ząbkami. Kwiaty środkowe są obupłciowe, ale płonne[7].
Owoce
Niełupki na ścianie grzbietowej proste, podłużnie pomarszczone, na stronie brzusznej wygięte z żeberkiem[7].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit[6]. Kwitnie od lipca do października[6].

Siedliskiem tego gatunku w stanie dzikim są stepy i brzegi rzek. Dziczejąc z uprawy wyrasta zwykle na siedliskach ruderalnych – przydrożach, przypłociach, wysypiskach[7]. Preferuje stanowiska nasłonecznione, gleby próchniczne i wilgotne.

Liczba chromosomów 2n= 18[6].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Sztuka kulinarna

[edytuj | edytuj kod]

Roślina uprawna, wykorzystywana jako przyprawa.

Estragon używany jest do zaprawiania octów ziołowych i musztardy, kiszenia ogórków i kapusty. Świeże ziele można dodawać do sałatek oraz zup. Poprawia smak niesłonych potraw, z tego względu jest stosowany w diecie bezsolnej. Zalecany jest do drobiu, ryb i potraw z jajek.

Estragonu nie należy gotować.

Roślina lecznicza

[edytuj | edytuj kod]

Stosowany jest jako roślina lecznicza najczęściej w mieszankach ziołowych.

  • Surowiec zielarski: ziele estragonu (Herba Dracunculi), w jego skład wchodzą olejki eteryczne do 0,8% (m.in. estragol), gorycze, garbniki, karoteny i dużo soli mineralnych, w tym jod[8].
  • Działanie: lekko moczopędne; wzmaga wydzielanie soków trawiennych i uzupełnia braki witaminy A[9]. Stosuje się go przy kuracjach wzmacniających, przy braku apetytu lub też przy zaburzeniach żołądkowych. Jednak jego działanie jest słabe, stąd też używa się go najczęściej w mieszankach ziołowych[9].
  • Zbiór i suszenie: ziele zbiera się następnego roku. Należy ściąć pędy długości 20–30 cm przed kwitnieniem (kolejne zbiory w miarę odrastania pędów) i suszyć związane w niewielkie pęczki.

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

W czasie surowych zim w Polsce może przemarzać (strefy mrozoodporności 6-9)[10]. Dlatego też przed zimą ścina się ją przy ziemi i okrywa. Najłatwiej rozmnażać roślinę przez podział starszych roślin wykopanych w tym celu w kwietniu lub maju. Każda oddzielona sadzonka powinna mieć pęd z korzeniami. Nie wymaga specjalnej pielęgnacji, wystarczy odchwaszczać i podlewać.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
  4. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 30. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. a b Artemisia dracunculus L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens Kew [dostęp 2025-07-12].
  6. a b c d Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 485. ISBN 83-01-14342-8.
  7. a b c d e f Waldemar Żukowski, Artemisia L., Bylica, [w:] Bogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 289-291.
  8. Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
  9. a b Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
  10. Geoffrey Burnie, Gordon Cheers, Sue Forrester, Denise Greig, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.