![]() | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
bylica draganek | ||
Nazwa systematyczna | |||
Artemisia dracunculus L. Sp. Pl. 849. 1753 | |||
Synonimy | |||
|
Bylica draganek, bylica estragon, estragon zwyczajny[4] (Artemisia dracunculus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje jako gatunek rodzimy w dużej części Azji, w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Europie oraz na rozległych obszarach Ameryki Północnej[3][5]. Jako gatunek introdukowany rośnie w Europie Środkowej i Zachodniej[5]. Wykorzystywany jest jako przyprawa i w wielu krajach jest uprawiany. Status gatunku we florze Polski: gatunek uprawiany, kenofit i efemerofit[6].
Spośród bylic spotykanych w Europie Środkowej wyróżnia się pojedynczymi i całobrzegimi liśćmi[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]

- Pokrój
- Naga, jasnozielona roślina zielna z prosto wzniesionymi łodygami wyrastającymi z cienkiego, drewniejącego kłącza, z którego wyrastają także rozłogi. Łodygi osiągają od 20 do 150 cm, rzadko do 200 cm i rozgałęziają się[7].
- Liście
- Siedzące, równowąsko lancetowate, zaostrzone, całobrzegie, o długości od 2 do 8 cm i szerokości do 1,5 mm[7].
- Kwiaty
- Zebrane w liczne, kuliste koszyczki zwisające na szypułkach i osiągające od 2 do 4 mm średnicy. Koszyczki tworzą wiechowaty kwiatostan złożony. Okrywa koszyczka i jego dno (osadnik) są nagie. Listki okrywy są obłonione, zewnętrzne są mniejsze i lancetowate, wewnętrzne większe i jajowate. Kwiaty brzeżne w koszyczku są żeńskie, płodne. Są one nieliczne, z rurkowatą koroną zakończoną 2–3 ząbkami. Kwiaty środkowe są obupłciowe, ale płonne[7].
- Owoce
- Niełupki na ścianie grzbietowej proste, podłużnie pomarszczone, na stronie brzusznej wygięte z żeberkiem[7].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Bylina, hemikryptofit[6]. Kwitnie od lipca do października[6].
Siedliskiem tego gatunku w stanie dzikim są stepy i brzegi rzek. Dziczejąc z uprawy wyrasta zwykle na siedliskach ruderalnych – przydrożach, przypłociach, wysypiskach[7]. Preferuje stanowiska nasłonecznione, gleby próchniczne i wilgotne.
Liczba chromosomów 2n= 18[6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Sztuka kulinarna
[edytuj | edytuj kod]Roślina uprawna, wykorzystywana jako przyprawa.
Estragon używany jest do zaprawiania octów ziołowych i musztardy, kiszenia ogórków i kapusty. Świeże ziele można dodawać do sałatek oraz zup. Poprawia smak niesłonych potraw, z tego względu jest stosowany w diecie bezsolnej. Zalecany jest do drobiu, ryb i potraw z jajek.
Estragonu nie należy gotować.
Roślina lecznicza
[edytuj | edytuj kod]Stosowany jest jako roślina lecznicza najczęściej w mieszankach ziołowych.
- Surowiec zielarski: ziele estragonu (Herba Dracunculi), w jego skład wchodzą olejki eteryczne do 0,8% (m.in. estragol), gorycze, garbniki, karoteny i dużo soli mineralnych, w tym jod[8].
- Działanie: lekko moczopędne; wzmaga wydzielanie soków trawiennych i uzupełnia braki witaminy A[9]. Stosuje się go przy kuracjach wzmacniających, przy braku apetytu lub też przy zaburzeniach żołądkowych. Jednak jego działanie jest słabe, stąd też używa się go najczęściej w mieszankach ziołowych[9].
- Zbiór i suszenie: ziele zbiera się następnego roku. Należy ściąć pędy długości 20–30 cm przed kwitnieniem (kolejne zbiory w miarę odrastania pędów) i suszyć związane w niewielkie pęczki.
Uprawa
[edytuj | edytuj kod]W czasie surowych zim w Polsce może przemarzać (strefy mrozoodporności 6-9)[10]. Dlatego też przed zimą ścina się ją przy ziemi i okrywa. Najłatwiej rozmnażać roślinę przez podział starszych roślin wykopanych w tym celu w kwietniu lub maju. Każda oddzielona sadzonka powinna mieć pęd z korzeniami. Nie wymaga specjalnej pielęgnacji, wystarczy odchwaszczać i podlewać.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 30. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b Artemisia dracunculus L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens Kew [dostęp 2025-07-12] .
- ↑ a b c d Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 485. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ a b c d e f Waldemar Żukowski , Artemisia L., Bylica, [w:] Bogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 289-291 .
- ↑ Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- ↑ a b Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
- ↑ Geoffrey Burnie , Gordon Cheers , Sue Forrester , Denise Greig , Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- African Plant Database ID: 222185
- BioLib: 41314
- EoL: 577604
- EUNIS: 156183
- Flora of China: 200023201
- Flora of North America: 200023201
- FloraWeb: 5988, 598
- GBIF: 3121581
- iNaturalist: 57912
- IPNI: 307848-2
- ITIS: 35462
- NCBI: 72341
- Plant Finder: 277563
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-35490
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:307848-2
- Tela Botanica: 6851
- identyfikator Tropicos: 2723663
- USDA PLANTS: ARDR4
- IRMNG: 11207896
- CoL: GW9Y