Burzyk białobrody
Procellaria aequinoctialis[1] | |||
Linnaeus, 1758 | |||
Burzyk białobrody sfotografowany u wybrzeży Kaikoura (Nowa Zelandia) | |||
Podczas lotu u wybrzeży Tasmanii | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ptaki | ||
Podgromada | Neornithes | ||
Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
Rząd | rurkonose | ||
Rodzina | burzykowate | ||
Rodzaj | Procellaria | ||
Gatunek | burzyk białobrody | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Zasięg występowania | |||
| |||
|
Burzyk białobrody[3] (Procellaria aequinoctialis) – gatunek dużego wędrownego ptaka oceanicznego z rodziny burzykowatych (Procellariidae). Narażony na wyginięcie.
Taksonomia
Jest to gatunek monotypowy[4][5]. Za jego podgatunek uznawano dawniej burzyka okularowego (P. conspicillata), a niekiedy także burzyka czarnego (P. parkinsoni) i ciemnego (P. westlandica)[6]. Kolejne proponowane podgatunki uznano za nieważne ze względu na duże zróżnicowanie osobnicze[6].
Występowanie i biotop
Występuje na oceanach półkuli południowej[7]. Obserwowany wokół wybrzeży Republiki Południowej Afryki podczas zimowych wędrówek ławic sardynek[7]. Gniazduje na Georgii Południowej (posiadłość brytyjska), Wyspach Księcia Edwarda (RPA), Wyspach Crozeta i Wyspach Kerguelena (Francuskie Terytoria Południowe), Wyspach Auckland, Wyspach Campbella i Wyspach Antypodów (Nowa Zelandia) oraz w niewielkiej liczbie na Falklandach[2][8].
Morfologia
Długość ciała około 54 cm[7]. Upierzenie ciemnobrązowe z białymi plamami po obu stronach głowy; dziób jasnozielony, nogi ciemne[7]. Brak dymorfizmu płciowego – młode ptaki podobne do dorosłych[7].
Ekologia i zachowanie
Tryb życia
Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie – często gromadzi się w pobliżu trawlerów, w poszukiwaniu resztek pokarmu, które zbiera z powierzchni wody[7].
Pożywienie
Pokarm stanowią ryby, kałamarnice i skorupiaki[7].
Lęgi
Składanie jaj trwa zazwyczaj od połowy października do połowy listopada[8]. Samica składa 1 białe jajo w podziemnej norze[7]. Młode są pełni opierzone zazwyczaj pod koniec kwietnia[8].
Status i zagrożenia
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje burzyka białobrodego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 2000 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na około 3 miliony dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Wśród głównych zagrożeń dla gatunku wymienia się zaplątywanie się w rybackie sieci oraz drapieżnictwo inwazyjnych i introdukowanych na wyspy ssaków, w tym szczurów i kotów[2][8].
Przypisy
- ↑ Procellaria aequinoctialis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Procellaria aequinoctialis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Petrels, albatrosses. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
- ↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B., Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020 [dostęp 2021-08-02] .
- ↑ a b White-chinned Petrel (Procellaria aequinoctialis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 211, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Procellaria aequinoctialis. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- SNL: hvithakepetrell