Brzeziny-Kolonia
Ten artykuł dotyczy kolonii Brzeziny-Kolonia w województwie śląskim w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie. |
kolonia | |||
Hałda kopalni rud żelaza „Szczekaczka” | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Poczesna | ||
Wysokość | ok. 280 m n.p.m. | ||
Liczba ludności (2022) | 734[2] | ||
Strefa numeracyjna | 34 | ||
Kod pocztowy | 42-263[3] | ||
Tablice rejestracyjne | SCZ | ||
SIMC | 0142421 | ||
Położenie na mapie gminy Poczesna | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego | |||
50°44′45″N 19°06′08″E/50,745833 19,102222[1] | |||
|
Brzeziny-Kolonia (d. Brzeziny Wielkie Kolonia) – kolonia w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna granicząca na północy z Częstochową. Przez wieś płynie rzeka Brzezinka.
W przeszłości miejscowość nazywano Brzeziny Wielkie Kolonia, ponieważ osada powstała w wyniku ekspansji wsi Brzeziny Wielkie. Osada graniczy z Brzezinami Nowymi, Brzezinami Wielkimi oraz Brzezinami Małymi. Dwa ostatnie to osiedla znajdujące się obecnie w granicach częstochowskiej dzielnicy Błeszno.
Historia
W wyniku II rozbioru Polski wieś znalazła się w granicach Prus, w prowincji Prusy Południowe. Leżała w powiecie częstochowskim, w departamencie łęczyckim, następnie piotrkowskim, a od 1798 roku w departamencie kaliskim. W latach 1807–1815 leżała w Księstwie Warszawskim, w powiecie częstochowskim, w departamencie kaliskim. Po Kongresie Wiedeńskim leżała w Królestwie Polskim, w powiecie częstochowskim, w obwodzie wieluńskim, w województwie kaliskim, od 1837 roku w guberni kaliskiej. Od 1867 roku wchodziła w skład gminy Huta Stara w powiecie częstochowskim w guberni piotrkowskiej.
W wyniku odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. Leżała w gminie Huta Stara (od 1931 gminie Wrzosowa) w powiecie częstochowskim województwa kieleckiego. Po wybuchu II wojny światowej została włączona do III Rzeszy. Znajdowała się w powiecie Blachownia w rejencji opolskiej w prowincji Śląsk (od stycznia 1941 roku w nowej prowincji Górny Śląsk).
Po wojnie należała do gminy Wrzosowa w powiecie częstochowskim w województwie kieleckim (od 1950 w katowickim).
Brzeziny Wielkie, Brzeziny Małe oraz Brzeziny-Kolonia stanowiły gromady, jednostki pomocnicze gminy. W latach 1954–1961 osada podlegała pod gromadę Brzeziny Wielkie, a następnie do 1972 roku pod gromadę Wrzosowa. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.
Kopalnia Rud Żelaza „Szczekaczka”
W miejscowości znajduje się nieczynna kopalnia rudy żelaza „Szczekaczka”, która nazwę wzięła od dawnej nazwy miejscowości. W grudniu 1980 roku na terenie kopalni udostępniono do zwiedzania muzeum rud żelaza im. Stanisława Staszica w Brzezinach Wielkich. Była to jedyna kopalnia tego typu w Polsce. Na teren kopalni przeniesiono eksponaty z częstochowskiego Muzeum Górnictwa. Większość z nich umieszczono w chodnikach kopalni. Zgromadzono tu ważniejsze i powszechnie stosowane w czynnych kopalniach narzędzia, urządzenia i maszyny, wózki górnicze z różnych okresów. W budynku na powierzchni umieszczono wystawę obrazującą historię górnictwa rud żelaza w Polsce. Muzeum zlikwidowano w 1984[4], przenosząc wyposażenie do specjalnie do tego celu przygotowanych podziemnych korytarzy, znajdujących się w parku im. Stanisława Staszica w Częstochowie. Mieści się w nich otwarte w 1989 roku Muzeum Górnictwa Rud Żelaza w Częstochowie[5]. W 1981 roku powstał film Z dziejów górnictwa rud żelaza w reżyserii M. Szemalikowskiego ukazujący pracę górników w kopalni „Szczekaczka”. Na podstawie tego filmu powstał krótkometrażowy dokument Koniec kopalni „Szczekaczka” zrealizowany przez TVSilesia. Większość scen dokumentu sfilmowano w korytarzach Muzeum Górnictwa Rud Żelaza w Częstochowie.
Mapa
- Mapa Brzezin
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11331
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 98 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Wyborcza.pl [online], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2016-05-13] .
- ↑ Muzeum Górnictwa Rud Żelaza | Muzeum Górnictwa Rud Żelaza – Muzeum Częstochowskie [online], kopalnia.muzeumczestochowa.pl [dostęp 2016-05-13] .
Linki zewnętrzne
- Historia wsi Brzeziny-Kolonia na portalu internetowym korwinow.com
- Film Koniec Kopalni Szczekaczka na serwisie internetowym You Tube
- p
- d
- e
Wsie |
|
---|---|
Kolonia |
|
Osada |
|
Osada leśna |
|
Integralne części wsi |
|