Bournonit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | antymonowa siarkosól ołowiu i miedzi | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 2,5 - 3 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Łupliwość | niewyraźna | ||
Układ krystalograficzny | rombowy | ||
Gęstość minerału | 5,7-5,9 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | stalowy do ołowianoszarego, lekki zielonkawy odcień | ||
Rysa | stalowoszara | ||
Połysk | metaliczny | ||
| |||
|
Bournonit – minerał z gromady siarkosoli, rzadki, rozpowszechniony tylko w niektórych regionach ziemi.
Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego mineraloga J. L. de Bournona (1751-1825), który jako pierwszy zidentyfikował ten minerał.
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy tabliczkowe, krótkosłupowe, często występują zbliźniaczenia; jego wielokrotne zbliźniaczenia przypominają czasami „koła zębate”. Występuje w skupieniach zbitych i ziarnistych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, często zawiera domieszki takie jak: srebro rodzime, cynk, żelazo, arsen, mangan, nikiel.
Występowanie
Stanowi składnik średniotemperaturowych utworów hydrotermalnych. Współwystępuje z tetraedrytem, tenantytem, cynkiem, sfalerytem, pirytem, antymonitem, chalkopirytem.
Miejsca występowania:
- Niemcy – Kopalnia Georg, Horhausen (Westerwald), Clausthal-Zellerfeld, Sankt Andreasberg/Oberharz, Neudorf/Unterharz,
- Wielka Brytania – Kornwalia,
- Francja – Puy de Dôme,
- Czechy – Příbram,
- Austria – Hüttenberg/Karyntia,
- Peru, Boliwia, USA – Utah, Włochy, Ukraina.
W Polsce – znany z Sudetów (kopalnia w Jabłowie k. Boguszowa-Gorców), znaleziony w Radzimowicach, Grudnie, okolicach Świeradowa-Zdroju i Złotego Stoku.
Zastosowanie
- ważna ruda ołowiu – 42,5% Pb, miedzi – 13% Cu i antymonu – 24,8% Sb,
- minerał poszukiwany przez kolekcjonerów.
Bibliografia
- RainerR. Bode RainerR., Minerały, IwonaI. Dąbrowska (tłum.), Warszawa: Multico, 1997, s. 32, ISBN 83-7073-118-X, OCLC 69350036 .
Linki zewnętrzne
- bournonit na stronie Webmineral.com (ang.)
- bournonit na stronie Mindat.org (ang.)
- Britannica: science/bournonite
- SNL: bournonitt
- identyfikator minerału w Mindat: 741, 12881, 12882