Białebłoto-Kobyla

Białebłoto-Kobyla
wieś
Ilustracja
Chata białokurpiowska w Białymbłocie-Kobylej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

wyszkowski

Gmina

Brańszczyk

Liczba ludności (2019)

410[2]

Strefa numeracyjna

29

Kod pocztowy

07-210[3]

Tablice rejestracyjne

WWY

SIMC

0506461[4]

Położenie na mapie gminy Brańszczyk
Mapa konturowa gminy Brańszczyk, u góry znajduje się punkt z opisem „Białebłoto-Kobyla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Białebłoto-Kobyla”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Białebłoto-Kobyla”
Położenie na mapie powiatu wyszkowskiego
Mapa konturowa powiatu wyszkowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Białebłoto-Kobyla”
Ziemia52°42′21″N 21°36′23″E/52,705833 21,606389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Białebłoto-Kobyla – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, w gminie Brańszczyk[4][5]. Leży na terenie Puszczy Białej.

Historia

Nazwa wsi oznacza białe bagno[6] i wywodzi się od kwitnącej na bagnach wełnianki[7].

W XVIII wieku na zaproszenie biskupów płockich, którzy chcieli zagospodarować wyludnione dobra i zniszczone wsie w swoich dobrach w Puszczy Białej, przybyli tu osadnicy (Kurpie) z Puszczy Zielonej. Wieś zasadzono Kurpiami w 1747. Zamieszkali na majdanie, gdzie kiedyś popioły palono, w miejscu istniejącej już wcześniej, a zniszczonej w czasie wojny północnej potażarni. W lustracji dóbr biskupich w 1773 zanotowano, że w Białymbłocie istniały 24 siedliska (domy) zasadzone Kurpiami[8].

W XIX wieku ze wsi Białebłoto wyodrębniły się części, które dały początek osobnym wsiom: Białebłoto-Stara Wieś, Białebłoto-Kobyla, Białebłoto-Kurza i Nowa Wieś[9]. W 1827 wieś Białebłoto liczyła 57 domostw, zamieszkiwało ją 379 osób[10]. Około 1880 we wsi Białe błota istniało 66 domów[11].

W okresie międzywojennym wieś Białe Błota (jeszcze bez podziału na części) leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrowskim, w gminie Brańszczyk. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 907 osób, 887 było wyznania rzymskokatolickiego, a 20 mojżeszowego. Wszyscy zadeklarowali polską narodowość. Było tu 147 budynków mieszkalnych[12]. Miejscowość podlegała pod sąd grodzki w Ostrowi Mazowieckiej i okręgowy w Łomży, najbliższy urząd pocztowy mieścił się w Brańszczyku[13]. W 1929 we wsi był jeden kowal i dwóch murarzy[14].

W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką i do wyzwolenia weszła w skład dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa[15].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Białebłoto-Kobyla. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego. Około 1987 we wsi mieszkało 418 osób[9].

W latach 1992–1994 zbudowano we wsi murowany kościół – filię parafii rzymskokatolickiej w Porębie. W 2005 przy świątyni erygowano parafię pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych[16].

Na dzień 31 grudnia 2013 roku sołectwo liczyło 403 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały[17], a 31 grudnia 2019 roku – 410 mieszkańców[2].

We wsi znajduje się zespół zabytkowych drewnianych budynków kurpiowskich[9][18][7]. Od 1984 przy kole gospodyń wiejskich działał zespół „Kobylanki” kultywujący tradycje Kurpiów Białych[18][19]. Istnieje mogiła 18 ofiar zamordowanych przez okupanta niemieckiego w grudniu 1943[9][7].

  • Obora
    Obora
  • Dekoracja snycerska obory
    Dekoracja snycerska obory
  • Dekoracja snycerska chaty
    Dekoracja snycerska chaty

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4657
  2. a b Strona gminy, stan ludności na dzień 31.12.2019. [dostęp 2020-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-07)].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 24 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. HenrykH. Samsonowicz HenrykH., Z badań nad nazwami miejscowymi na pograniczu Puszczy Białej, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 24, 2010, s. 13 .
  7. a b c PrzemysławP. Pilich PrzemysławP., Nad Liwcem i w Puszczy Białej, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 18  (pol.).
  8. MariaM. Żywirska MariaM., Puszcza Biała. Jej dzieje i kultura, Warszawa 1973, s. 48, 50–51  (pol.).
  9. a b c d MieczysławM. Bartniczak MieczysławM., Ostrów Mazowiecka i okolice. Panorama historyczno-krajobrazowa, Warszawa 1987, s. 145–146 .
  10. Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policy, t. 1: A–L, Warszawa 1827, s. 18 [dostęp 2022-07-27] .
  11. Białe błota, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1880, s. 184 [dostęp 2024-08-16] .
  12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 5: województwo białostockie, 1924, s. 59 .
  13. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 88 .
  14. The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-01] .
  15. Karte: Distrikt Warschau 1. 1. 1944 - Kreisgliederung [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-31] .
  16. DiecezjaD. Łomżyńska DiecezjaD., Białebłoto-Kobyla - Parafia pw. NMP Wspomożycielki Wiernych [online] .
  17. Wykaz ilościowy mieszkańców gm. Brańszczyk na 31.12.2013. UG Brańszczyk. [dostęp 2014-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2014)].
  18. a b MariaM. Barbasiewicz MariaM., Powiat wyszkowski: przewodnik subiektywny, Tradycja Mazowsza, Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, 2005, s. 46, ISBN 978-83-921182-6-8 [dostęp 2023-09-28] .
  19. WincentyW. Szydlik WincentyW., JerzyJ. Puścian JerzyJ., Puszcza Biała. Strony rodzinne, Wyszków 2002, s. 179 .

Linki zewnętrzne

  • Białe błota (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 184 .
  • Płyta Od Białegobłota, wydawnictwo In Crudo (Remigiusz Mazur-Hanaj), 2023
  • p
  • d
  • e
Gmina Brańszczyk
Wsie
Osady
Osady leśne
Części wsi
  • Bieliny
  • Budy-Baraki
  • Podbrańszczyk
  • Podkrzywie
Kolonie wsi
  • Jegiel
  • Księży Kąt
  • Turzyn-Kolonia
  • Zastruże
Osada wsi
  • Rybakówka
Osady leśne wsi
  • Leśniczówka Natalin
  • Nowa Wieś
Przysiółki wsi
  • Brańszczyk-Nakieł

Herb gminy Brańszczyk

  • p
  • d
  • e
Gmina Brańszczyk (II Rzeczpospolita)
Wsie
Kolonie
Folwarki
Leśniczówka
Nadleśnictwo