Beatrycze (królowa Holandii)
Królowa Niderlandów | |||
Okres | od 30 kwietnia 1980 | ||
---|---|---|---|
Koronacja | 30 kwietnia 1980 | ||
Poprzednik | Juliana Oranje-Nassau | ||
Następca | Wilhelm-Aleksander | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data i miejsce urodzenia | 31 stycznia 1938 | ||
Ojciec | Bernhard Lippe-Biesterfeld | ||
Matka | Juliana Oranje-Nassau | ||
Mąż | Claus Amsberg | ||
Dzieci | Wilhelm Aleksander, Jan Friso, Konstantyn | ||
Odznaczenia | |||
Złoty Medal Kongresu | |||
|
Holenderska rodzina królewska |
|
Beatrycze, właśc. Beatrix Wilhelmina Armgard van Oranje-Nassau, z rodu Oranje-Nassau (ur. 31 stycznia 1938 w Baarn) – królowa Niderlandów od 1980 do 2013. Tron po niej przejął jej syn Wilhelm-Aleksander, który jest pierwszym królem Holandii od 123 lat. Po abdykacji była królowa nosi ponownie tytuł Księżniczki Niderlandów[1].
Życiorys
Córka Juliany, królowej Holandii i Bernharda, księcia Holandii i Lippe-Biesterfeld. Jej rodzicami chrzestnymi byli: król Belgów Leopold III Koburg, książę Meklemburgii Adolf Franciszek (1873–1969), wnuczka królowej Wiktorii Alicja, księżniczka Albany (1883–1981) oraz Allene de Kotzebue.
W czasie II wojny światowej udała się wraz z rodziną królewską na emigrację do Wielkiej Brytanii, a następnie do Kanady. Powróciła do Holandii w 1945. Studiowała w Lejdzie socjologię, prawo i historię, uzyskała tytuł doktora praw (1961). Od ukończenia 18. roku życia występowała oficjalnie jako następczyni tronu i członkini Rady Stanu. W 1969 złożyła pierwszą oficjalną wizytę zagraniczną w Stanach Zjednoczonych.
30 kwietnia 1980 zastąpiła na tronie swoją matkę Julianę. W porównaniu ze swoją matką była bardziej oficjalna w kontaktach z ludźmi. Od momentu wstąpienia na tron otaczała się profesjonalistami, którzy dbali o wizerunek rodziny królewskiej. Każda wypowiedź musiała zostać autoryzowana, a wystąpienie publiczne wcześniej uzgodnione. Jej rola w polityce była mocno ograniczona do funkcji reprezentacyjnych. Jako głowa państwa stała na czele rządu, co poniedziałek spotykała się z premierem, aby omówić najważniejsze sprawy. Konstytucja Holandii narzuca na monarchę obowiązek wyrażania jedynie poglądów politycznych rządu jako całości, nie zaś swoich prywatnych. Czasem jednak zdarza się, że opinia publiczna dowiadywała się o interwencji królowej w sprawy państwa. Królowa osobiście zabiegała o otwarcie ambasady w Jordanii, ponieważ utrzymywała osobiste kontakty z królem tego kraju.
W 2005 obchodzono srebrny jubileusz wstąpienia na tron. Z tej okazji 8 lutego Uniwersytet w Lejdzie przyznał królowej Honorowy Doktorat. Natomiast od 23 marca do 30 kwietnia odbyły się główne uroczystości jubileuszowe. W ich trakcie Królowa udzieliła wywiadu, odbył się również koncert. Co roku 30 kwietnia Holendrzy obchodzili Święto Królowej.
W 1973 odznaczona m.in. Orderem Słonia[2] i w 1994 Orderem Orła Białego[3]. Ponadto 22 marca 1982 w uznaniu dwusetnej rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych i handlowych między rządami Stanów Zjednoczonych i Holandii, została uhonorowana Złotym Medalem Kongresu[4] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych. Owdowiała w 2002.
28 stycznia 2013 królowa w swoim orędziu skierowanym do narodu ogłosiła swoją abdykację na rzecz syna, Wilhelma Aleksandra, do której doszło 30 kwietnia 2013[5].
Małżeństwo
W 1965 Beatrycze (jeszcze jako księżniczka) zaręczyła się z niemieckim dyplomatą, pracującym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – baronem Clausem von Amsbergiem. 10 marca 1966 odbyła się ceremonia ślubna, w czasie której miały miejsce ogromne protesty w Amsterdamie. Książę Claus służył niegdyś w Hitlerjugend i Wehrmachcie, przez co kojarzono go z partią nazistowską. Do powozu ślubnego wrzucono bombę dymną, demonstrujący stoczyli bitwę z policją. Później książę Claus stał się najpopularniejszym członkiem rodziny królewskiej i kiedy zmarł, szczerze go opłakiwano.
Beatrycze i Claus są rodzicami trzech synów:
- Wilhelma Aleksandra (ur. 1967, kolejnego króla)
- Jana Friso (1968-2013)
- Konstantyna (ur. 1969)
Przypisy
- ↑ Pełny tytuł: Jej Królewska Mość Beatrycze, Księżniczka Niderlandów, Księżna Oranje-Nassau, Księżna Lippe-Biesterfeld (obowiązujący w latach w 1938-1980 i od 2013)
- ↑ Ordensdetaljer. borger.dk. [dostęp 2015-05-27]. (duń.).
- ↑ M.P. z 1994 r. nr 65, poz. 578
- ↑ Congressional Gold Medals, 1776-2016 [online], www.everycrsreport.com [dostęp 2024-06-18] (ang.).
- ↑ Królowa Beatrycze abdykuje. Holandia dostanie się pod berło pierwszego od ponad wieku króla. tvn24.pl. [dostęp 2013-01-28]. (pol.).
Genealogia
Prapradziadkowie | król Holandii | Jerzy Wiktor Waldeck-Pyrmont | Wielki Książę | Adolf Schwarzburg-Rudolstadt | Juliusz Lippe | Leopold Wartensleben | Wolf Fryderyk Cramm | Ernest Eberhard Sierstorpff-Driburg |
Pradziadkowie | król Holandii | Wielki Książę | Ernest Lippe-Biesterfeld | Aschwin von Sierstorpff-Cramm | ||||
Dziadkowie | królowa Holandii | Bernhard von Lippe (1872-1934) | ||||||
Rodzice | królowa Holandii | |||||||
Beatrycze Oranje-Nassau (ur. 31 stycznia 1938), królowa Holandii |
- p
- d
- e
Republika Zjednoczonych Prowincji (Namiestnicy) (1581–1795) |
|
---|---|
Królestwo Holandii (1806–1810) | |
Królestwo Niderlandów (od 1815) |
|
- p
- d
- e
- PWN: 3875391
- Britannica: biography/Beatrix
- Universalis: beatrix-beatrice-ire
- БРЭ: 5838092
- NE.se: beatrix
- SNL: Beatrix_Wilhelmina_Armgard
- VLE: beatrice-1
- Catalana: 0008492
- DSDE: Beatrix
- Hrvatska enciklopedija: 6469