Augit
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | krzemian wapnia, magnezu, żelaza i mniejszych ilości innych pierwiastków | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 5,5–6 | ||
Przełam | muszlowy, o intensywnym połysku | ||
Łupliwość | wyraźna | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
Gęstość minerału | 3,2–3,5 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | zielona, czarna, brązowa | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty, woskowy | ||
| |||
|
Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.
Właściwości
Tworzy skupienia ziarniste, zbite, impregnacje i pojedyncze, nieforemne ziarna. Jego kryształy są najczęściej krótkosłupowe o niemal kwadratowym lub ośmiokątnym obrysie. Często spotyka się zbliźniaczenia. Duże skupienia mają zazwyczaj kolor czarny, a małe zielonkawy do brązowego. Jest kruchy, przeświecający, tworzy kryształy mieszane z wieloma piroksenami. Niekiedy zawiera większe ilości pierwiastków np. tytanu (augit egirynowy), chromu (a. chromowy), żelaza (a. bazaltowy), magnezu (diallag), wapnia (fassait), manganu i niklu.
Wzór chemiczny podawany jest różnie:
- (Ca,Mg,Fe)
2Si
2O
6[1] - (Ca
xMg
yFe
z)(Mg
y1Fe
z1)Si
2O
6
- gdzie 0,4 ≤ x ≤ 0,9, x+y+z=1 i y1+z1=1[2]
- (Ca,Na)(Al,Fe,Mg,Ti)(Al,Si)
2O
6[3] - (Ca,Mg,Fe)
2Si
2O
6[4] - (Ca
0,76FeII
0,22Na
0,02)(Al
0,05FeIII
0,04Mg
0,88Mn
0,01Ti
0,01)(Al
0,08Si
1,92)
2O
6 (augit z kompleksu Stillwater(inne języki) w USA)[5] - (Ca
0,91FeII
0,04Na
0,07)(Al
0,04FeII
0,09FeIII
0,13Mg
0,66Ti
0,08)(Al
0,31Si
1,69)O
6 (augit ze Stöffel w Niemczech)[5]
Występowanie
Szeroko rozpowszechniony składnik skał magmowych bogatych w magnez i żelazo (zasadowych). Okazy znajdowane są w skałach wulkanicznych (lawy Wezuwiusza). Obecny także w meteorytach.
Miejsca występowania: Niemcy – Kaiserstuh, Czechy – Boreslav, Francja – Owrenia, Włochy – wulkan Stromboli na Wyspach Liparyjskich.
Piękne kryształy znaleziono w skałach wulkanicznych jeziora Laacher w G. Eifel w Niemczech.
W Polsce występuje powszechnie na Dolnym Śląsku (w bazaltach, melafirach, diabazach i gabrach). Nawiercono go w okolicach Suwałk oraz na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej (okolice Zawiercia, Myszkowa, Mrzygłodu).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe,
- poszukiwany, atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ N.N. Morimoto N.N., Nomenclature of Pyroxenes, „Mineralogy and Petrology”, 39 (1), 1988, s. 55–76, DOI: 10.1007/bf01226262 (ang.).
- ↑ Augite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ Augite, [w:] WebMineral.com [online] [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ The New IMA List of Minerals – A Work in Progress – Updated: September 2017 [online], International Mineralogical Association [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- ↑ a b Augite, [w:] Handbook of Mineralogy, Mineral Data Publishing, 2001 [dostęp 2020-11-09] (ang.).
- identyfikator minerału w Mindat: 419