Aleksander Suțu
hospodar Mołdawii | |||
Okres | od 1801 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Konstantyn Ipsilanti | ||
Następca | Aleksander Moruzi | ||
hospodar Wołoszczyzny | |||
Okres | 1802 | ||
Poprzednik | |||
Następca | Konstantyn Ipsilanti | ||
hospodar Wołoszczyzny | |||
Okres | 1806 | ||
Poprzednik | Konstantyn Ipsilanti | ||
Następca | Konstantyn Ipsilanti | ||
hospodar Wołoszczyzny | |||
Okres | od 1818 | ||
Dane biograficzne | |||
Ojciec | |||
|
Aleksander Suțu (rum. Alexandru Suțu, gr. Αλέξανδρος Σούτζος; ur. 1758, zm. 19 stycznia 1821) – hospodar Wołoszczyzny, w latach 1802, 1806 i 1818–1821, oraz hospodar Mołdawii, w latach 1801–1802, z rodu Suțu.
Biografia
Był synem hospodara Michała Suțu. Objąwszy tron wołoski w 1802 był ostatnim hospodarem przed zawarciem układu turecko-rosyjskiego, zgodnie z którym hospodarowie księstw naddunajskich mieli być mianowani na okresy siedmioletnie w porozumieniu obu mocarstw co do kandydata na tron. W związku z tym został zdetronizowany na rzecz uzgodnionego z Rosją Konstantyna Ipsilantiego. Powrócił na tron na krótko w 1806 po tym, jak Turcy, łamiąc porozumienie, zdetronizowali Ipsilantiego (co było jednym z powodów wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej. Na dłużej zasiadł na tronie wołoskim dopiero kilkanaście lat później, w 1818 (już po zakończeniu wojny). Jego rządu zaznaczyły się dużym uciskiem fiskalnym ludności, podobnie jak inni hospodarowie fanarioccy otaczał się Grekami, obdarzając ich stanowiskami i wspierając ich poczynania gospodarcze z krzywdą dla lokalnych bojarów.
W tym okresie zaktywizowało się znacznie greckie stowarzyszenie niepodległościowe Filiki Eteria – próbowało ono doprowadzić do ogólnobałkańskiego powstania przeciw Turkom, w czym księstwa naddunajskie miały odgrywać kluczową rolę. Spiskowcy nawiązali m.in. kontakty z ojcem Aleksandra w czasach, gdy piastował on tron mołdawski, teraz jednak Aleksander był im przeciwny. Greccy konspiratorzy nawiązali natomiast bliskie kontakty z opozycją wobec hospodara i jego śmierć w styczniu 1821 pozwoliła im na przejęcie władzy na Wołoszczyźnie i wzniecenie powstania.
Był przedostatnim hospodarem wołoskim ery fanariotów (po nim tylko epizodycznie objął tron Scarlat Callimachi). W okresie jego ostatniego panowania podjęto decyzję ograniczającą możliwość wysuwania kandydatów do tronów hospodarskich do czterech rodów fanariockich (Callimachi, Moruzi oraz dwóch gałęzi Suțu), co miało służyć osłabieniu rywalizacji o tron (1819). Wynagrodzeniem dla pozostałych rodów fanariockich za rezygnację z pretensji miał być obowiązek ich utrzymywania przez te cztery czerpiące dochody ze stanowisk hospodarskich.
Bibliografia
- J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970.
- p
- d
- e
Hospodarstwo Mołdawskie |
|
---|---|
Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (jedynie unia personalna) |
|
- 1862 – oficjalnie zjednoczenie Mołdawii i Wołoszczyzny w Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (zobacz: władcy Rumunii).
- p
- d
- e
Hospodarowie wołoscy do 1715 |
|
---|---|
Rządy Fanariotów (1715–1821) |
|
Rząd statutu organicznego (1832–1856) |
|
Protektorat (1856–1859) |
|
Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (jedynie unia personalna) |
|
- 1862 – oficjalnie zjednoczenie Mołdawii i Wołoszczyzny w Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny (zobacz: władcy Rumunii).