WikiMini

Adolf Paqualen

Adolf Paqualen
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Pełne imię i nazwisko

Adolf Jan Paqualen

Data i miejsce urodzenia

6 lipca 1871
Dąbrówka

Data i miejsce śmierci

14 listopada 1953
Sosnowiec

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

50 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)

Adolf Jan Paqualen (ur. 24 czerwca?/6 lipca 1871[1] w Dąbrówce, w guberni orłowskiej, zm. 14 listopada 1953 w Sosnowcu[2]) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego narodowości fińskiej[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Andrzeja i Marii z Aleksandrowiczów, wyznania ewangelicko-augsburskiego[2]. Uczył się w szkole realnej w Smoleńsku[1]. 9 grudnia 1893 rozpoczął służbę w armii rosyjskiej[a]. 12 sierpnia 1895 ukończył Moskiewską Szkołę Junkrów Piechoty(inne języki), został mianowany podporucznikiem i wcielony do Litewskiego Pułku Lejbgwardii w Warszawie[4][1]. We wspomnianym pułku służył nieprzerwanie do 1916 i walczył podczas I wojny światowej[1]. W czasie służby awansował na kolejne stopnie: podporucznika Gwardii ze starszeństwem z 12 sierpnia 1896, porucznika ze starszeństwem z 12 sierpnia 1890, sztabskapitana ze starszeństwem z 12 sierpnia 1904, kapitana ze starszeństwem z 12 sierpnia 1908 i pułkownika ze starszeństwem z 22 marca 1915[1].

1 marca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownika i przydzielony z dniem 11 lutego 1919 do Rezerwy Oficerów WP[5][6]. Z dniem 14 maja 1919 został przeniesiony do armii gen. Hallera[7]. Od 1 września 1919 do 29 maja 1920 dowodził 50 pułkiem piechoty[8][9][10][11]. Na jego czele walczył z bolszewikami[12]. 29 maja 1920 w bitwie pod Nowym Żywotowem dowodzony przez niego pułk poniósł klęskę i został rozbity[13]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[14]. 21 czerwca 1920 minister spraw wojskowych zezwolił mu „korzystać tytularnie ze stopnia pułkownika”[15].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Oddziale Naczelnej Kontroli Wojskowej, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk piechoty Legionów[16]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 72. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17][18][19]. Później został przydzielony do Rezerwy Oficerów Sztabowych przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[20]. 1 marca 1924, w związku z likwidacją Rezerwy Oficerów Sztabowych przy Okręgach Korpusów, został przeniesiony do 59 pułku piechoty w Inowrocławiu z równoczesnym odkomenderowaniem do Szefostwa Poborowego DOK I do czasu wyznaczenia na stanowisko etatowe[21][22]. W lutym 1926 został przydzielony do Oficerskiego Trybunału Orzekającego[23]. Z dniem 1 marca 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia tego roku został przeniesiony w stan spoczynku [24][25]. Był przedstawiony do odznaczenia Orderem Odrodzenia Polski[26]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”[27].

Zmarł w Szpitalu nr 2 w Sosnowcu w następstwie wstrząsu pooperacyjnego[2]. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu[2].

Był żonaty z Marią Aleksandrowicz primo voto Jaczewską (zm. 1941)[3]. Pierwszym mężem Marii był Artur Jaczewski (1863–1932), rosyjski mykolog i fitopatolog[3].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wszystkie daty dotyczące przebiegu służby w armii rosyjskiej i nadanych orderów są datami „starego stylu” z kalendarza juliańskiego[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j Паквален Адольф Андреевич. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2025-06-02]. (ros.).
  2. ↑ a b c d Adolf Paqualen. Cmentarz ewangelicki w Sosnowcu. [dostęp 2025-06-02].
  3. ↑ a b c Radzik 2010 ↓, s. 88.
  4. ↑ Алексеевское военное училище : Выпускники : 1895. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2025-06-03]. (ros.).
  5. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 27 z 11 marca 1919, poz. 857.
  6. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 29 z 15 marca 1919, poz. 920.
  7. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 66 z 14 czerwca 1919, poz. 2114.
  8. ↑ Księga Chwały 1992 ↓, s. 523.
  9. ↑ Sosialuk 1929 ↓, s. 7.
  10. ↑ Dymek 2018 ↓, s. 69, 83, tu od 12 października 1919.
  11. ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 211, 921.
  12. ↑ Dymek 2018 ↓, s. 70–71.
  13. ↑ Kutrzeba 1937 ↓, s. 163, 164, 166, 167.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920, s. 499.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920, s. 524.
  16. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 21, 806.
  17. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 20.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 396.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 339.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 293.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 11 marca 1924, s. 114.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 266.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 lutego 1926, s. 59.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927, s. 37, 44.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 886.
  26. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-06-02].
  27. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 844.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]