Adam Kropiński

Adam Kropiński

podpułkownik dypl. pilot
Pełne imię i nazwisko	Adam Bolesław Kropiński
Data i miejsce urodzenia	11 października 1900 Przemyśl
Data i miejsce śmierci	2 marca 1982 Vancouver
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	3 pułk artylerii ciężkiej 1 Przemyski pułk artylerii ciężkiej 3 pułk artylerii konnej 3 pułk lotniczy dywizjon 300
Stanowiska	dowódca eskadry, dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Bolesław Kropiński (ur. 11 października 1900 w Przemyślu, zm. 2 marca 1982 w Vancouver) – podpułkownik dyplomowany pilot Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej, wojny polsko-bolszewickiej oraz II wojny światowej. Dowódca dywizjonu 300, kawaler Virtuti Militari^[1].

Syn Bolesława i Anieli Marii z domu Bambach, miał troje rodzeństwa. Uczył się w Przemyślu, od 1907 r. w Szkole Ludowej im. św. Jana Kantego^[2], a od 1911 r. uczęszczał do II Gimnazjum Klasycznego^[3]. Od 1916 r. był członkiem I Drużyny Harcerskiej im. gen. Dezyderego Chłapowskiego i Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W 1918 r. został powołany do odbycia służby w armii austro-węgierskiej, dostał przydział do 3. pułku artylerii ciężkiej w Budapeszcie. Odbył szkolenie w Szkole Oficerów Rezerwy w Hajmáskér, ale już 9 listopada zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim, wziął udział w walkach o Przemyśl. Został przydzielony do 1. Przemyskiego pułku artylerii ciężkiej, w jego składzie walczył w rejonie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. Wziął udział w walkach tej jednostki podczas wojny polsko-bolszewickiej^[4]. Po zakończeniu walk pozostał w Wojsku Polskim. Ukończył kurs dla młodszych oficerów w Centrum Wyszkolenia Artylerii nr 2, otrzymał przydział do 3. Pułku Artylerii Ciężkiej. W 1923 r. otrzymał przydział do 3. dywizjonu artylerii konnej w Wilnie na stanowisko oficera baterii^[5][6].

Zgłosił do służby w lotnictwie i od 12 kwietnia do 1 listopada 1926 r. przechodził szkolenie pilotażowe w 3. pułku lotniczym^[7]. Po szkoleniu pozostał w pułku, przez krótki okres pełnił funkcję dowódcy 32. eskadry liniowej^[8]. 31 stycznia 1931 r. objął stanowisko dowódcy 31. eskadry liniowej. Zdał je w listopadzie kpt. Mateuszowi Iżyckiemu^[9]. 10 maja 1932 r. na lotnisku Lublinek uruchomiony został stały obóz szkoleniowy pilotażu silnikowego dla kandydatów z Przysposobienia Wojskowego Lotniczego, jego komendantem został Kropiński^[10][11].

Zainteresował się lotnictwem sportowym i brał udział w imprezach lotniczych jako reprezentant Aeroklubu Poznańskiego. Pełnił również funkcję oficera łącznikowego przy tym Aeroklubie^[12]. W kwietniu 1933 r. na samolocie PZL.19 (SP-AHH), w załodze z Januszem Mościckim, wziął udział w Rajdzie Bałkańskim^[13]. W maju wziął udział w 2. Międzynarodowym Meetingu Lotniczym w Warszawie. W konkurencji lotu na orientację zajął pierwszej miejsce^[14]. Dwa tygodnie później, w załodze z Januszem Mościckim i na samolocie RWD-4, wziął udział w 1. Locie Północno-Zachodniej Polski. Ich samolot pierwszego dnia miał awarię silnika^[15], ale ostatecznie zajęli pierwsze miejsce z wynikiem 483 punktów^[16]. 10 listopada, podczas tymczasowej Rady Naczelnej Aeroklubu RP został wybrany na członka komisji mającej opracować regulamin Rady oraz Regulamin Sportowy Aeroklubu^[17]. 21 maja 1934 r. wziął udział w zlocie gwiaździstym do Łodzi, który odbył się w związku z dniem Legionów^[18][19].

W kwietniu 1934 r. został skierowany na kurs dla instruktorów pilotażu w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu, a następnie odbył tam wyższy kurs pilotażu. 19 kwietnia 1935 r. objął stanowisko dowódcy 32. eskadry liniowej^[20]. Kolejną jego pasją sportową stało się narciarstwo. W 1934 r. przebywał na obozie narciarskim w Worochocie, w następnym roku jeździł w Tatrach. Na kolejnych obozach pełnił już funkcję instruktora narciarstwa^[21].

3 listopada 1936 r. został skierowany na kurs w Wyższej Szkole Lotniczej, szkolenie ukończył 3 listopada 1937 r. i został przydzielony do Dowództwa 3. Grupy Lotniczej na stanowisko oficera sztabu^[22]. 18 sierpnia 1938 r. został mianowany dowódcą dywizjonu szkolnego w 2. pułku lotniczym, od października był przydzielony do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk”. Następnie do czerwca 1939 r. był członkiem sztabu 3. Grupy Lotniczej „Kraków”. W czasie wojny obronnej był przydzielony do Bazy Lotniczej nr 2, w jej składzie 12 września został ewakuowany do Rumunii przez przejście graniczne w Kutach^[23]. Udało mu się uniknąć internowania i 7 listopada dotarł do Paryża. 8 grudnia, w jednym z pierwszych transportów polskich lotników, przedostał się do Wielkiej Brytanii^[24].

Zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF 76600^[25]. Po przeszkoleniu na sprzęcie brytyjskim w bazach RAF w Eastchurch, Redhill i Hucknall^[26] 22 maja 1940 r. objął funkcję instruktora pilotażu w 18. Operational Training Unit w Bramcote^[27]. W późniejszym czasie pełnił tam funkcję dowódcy eskadry i dowódcy dywizjonu szkolnego. 1 stycznia 1942 r., decyzją króla Jerzego VI, za wzorową służbę został wymieniony w sprawozdaniu^[26]. 17 czerwca 1942 r. został przydzielony do dywizjonu 300, 31 października objął nad nim dowództwo^[28]. 13 lutego 1943 r., podczas nalotu na bazę U-bootów w Lorient, pilotowany przez niego Vickers Wellington przenosił urządzenie „Mandrel” służące do zakłócania pracy niemieckich radarów^[29]. Funkcję dowódcy dywizjonu 300 pełnił do 3 maja 1943 r.^[30]

W czasie swej tury lotów bojowych wykonał 23 loty na bombardowanie celów w Bremie, Wilhelmshaven, Duisburgu, Hamburgu, Saarbrücken, Düsseldorfie, Osnabrück, Frankfurcie, Kassel, Krefeld oraz Lorient^[31]. Następnie pełnił służbę jako oficer łącznikowy Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych na Stacji RAF Hemswell, a następnie Faldingworth. W Faldingworth 1 marca 1944 r. objął funkcję komendanta lotniska^[32]. 5 września 1944 r. został przydzielony do Polskiej Misji Wojskowej przy Sztabie Naczelnego Dowództwa Alianckich Sił Ekspedycyjnych w Paryżu. Od 13 września 1945 r. znajdował się w dyspozycji dowództwa PSP. Nie zdecydował się na powrót do Polski, 6 grudnia 1946 r. trafił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. 15 marca 1948 r. został zdemobilizowany i osiedlił się na Salt Spring Island w Kanadzie, gdzie prowadził farmę. W 1956 r. zakupił w Kamloops hotel „Acadia”, a w 1971 r. przeniósł się do Vernon^[27]. W Kanadzie był aktywnym działaczem środowisk polonijnych. Należał do Koła Lotników „Wilno”, Stowarzyszenia Polskich Kombatantów oraz Klubu Rotariańskiego i Królewskiego Legionu Kanadyjskiego^[33]. W 1980 r. został umieszczony w Polskim Domu Opieki „Kopernik” w Vancouver. Zmarł tam 2 marca 1982 r., został pochowany na Mountain View Cemetery^[34].

11 sierpnia 1932 r. w Poznaniu zawarł związek małżeński z Krystyną Tomaszewską. Po raz drugi ożenił się 28 marca 1942 r. w Guildford z Dianą Warren. Trzeci związek małżeński zawarł w 8 kwietnia 1969 r. w Podkowie Leśnej z Ireną Maciejewicz. Z drugiego małżeństwa miał trzech synów: Andrzeja (ur. 1943), Krzysztofa (ur. 1944) i Jerzego (ur. 1946)^[35].

W czasie swej służby otrzymał awanse^[36]:

• kapral – 30 października 1918 r.,
• podchorąży – 20 lutego 1919 r.,
• podporucznik – 1 czerwca 1919 r.,
• porucznik – 23 marca 1922 r.,
• kapitan – 1 stycznia 1932 r.,
• major – 19 marca 1938 r.^[37],
• podpułkownik – 1 marca 1943 r.

Za swą służbę otrzymał odznaczenia^[38][39]:

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9680,
• Krzyż Walecznych – nadany dwukrotnie w II RP,
• Krzyż Walecznych – nadany trzykrotnie na uchodźstwie,
• Krzyż Waleczności Armii gen. Bułak-Bałachowicza,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Lotniczy – trzykrotnie,
• Distinguished Flying Cross,
• 1935–1945 Star,
• Air Crew Europe Star z klamrą,
• Defence Medal,
• War Medal 1939–1945,
• Croix du Combattant Volontaire (Francja),
• Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa),
• Odznaka pamiątkowa „Orlęta”,
• Gwiazda Przemyśla,
• Pamiątkowa Odznaka Artyleryjska,
• Pamiątkowa Odznaka Artylerii Konnej,
• Polowa Odznaka Pilota,
• Łotewska Odznaka Lotnicza.

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Centra Przysposobienia Wojskowego Lotniczego w roku bieżącym. „Skrzydlata Polska”. 5/1932, maj 1932. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• J. Halewski. Rajd Bałkański. „Skrzydlata Polska”. 4-5/1935, kwiecień-maj 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• 2gi Międzynarodowy Meeting Lotniczy. „Skrzydlata Polska”. 6/1935, czerwiec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• 1-szy Lot Północno-Zachodniej Polski A.P.. „Skrzydlata Polska”. 6/1935, czerwiec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Kronika Polska. „Skrzydlata Polska”. 12/1935, grudzień 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Zlot gwiaździsty do Łodzi. „Skrzydlata Polska”. 6/1936, czerwiec 1936. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Zenon Andrzejewski. Płk. dypl. pil. Adam Kropiński, P-76600 (1900-1982). „Rocznik przemyski”. 41, 2005. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu. ISSN 0137-4168. OCLC 68763860. 
• Zenon Andrzejewski. Ppłk pil. Adam Bolesław Kropiński (1900-1982). „Gapa”. Nr 7/2013, 2013. GRETZA - Robert Gretzyngier. ISSN 2084-6754. OCLC 839253043. 
• Ewa Grin-Piszczek, Tomasz Pudłocki, Anna Siciak: Przemyski słownik biograficzny. Przemyśl: Archiwum Państwowe, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2016. tom 3. ISBN 978-83-61329-06-0. OCLC 956600169.
• Łukasz Jaśkiewicz: 300 Dywizjon Bombowy „Ziemi Mazowieckiej”. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-828-3. OCLC 1096345355.
• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
• Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.