Romeo Castellucci

Romeo Castellucci
Algemene informatie
Geboren	4 augustus 1960
Geboorteplaats	Cesena, Italië
Land	Italië
Werk
Beroep	Theaterregisseur, auteur, kunstenaar, ontwerper
(en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Romeo Castellucci (Cesena, 4 augustus 1960) is een Italiaanse theaterregisseur, toneelschrijver en kunstenaar. Hij is een vooraanstaand gezicht binnen het Europese avant-gardetheater en maakte tientallen voorstellingen, als dramaturg, regisseur, decor-, kostuum- en lichtontwerper.

Biografie

Castellucci studeerde schilderkunst en decorontwerp aan de Noord-Italiaanse Accademia di Belle Arti di Bologna, dat een campus heeft in Cesena. Op zijn twintigste debuteerde hij als theaterregisseur, met een stuk dat vertoond werd in een appartement in Rome. In 1981 richtte hij samen met zijn zuster Claudia Castellucci en zijn vrouw Chiara Guidi het Socìetas Raffaello Sanzio op. Dit theatergezelschap maakte deel uit van een Italiaanse beweging uit de jaren 1970-'80 die inspiratie haalde bij rockmuziek, film en de advertentiewereld om theater te maken met een sterke visuele impact. Ze combineerden theater, schilderkunst, dans, muziek en opera om tot een iconoclastisch modern theater te komen, het nuovo teatro.

Castellucci wilde af van het museumachtige aspect van het theater en hij liet zich inspireren door het Théâtre de la Cruauté, van Antonin Artaud, waarbij het de bedoeling is om de zintuigen van de toeschouwer te overdonderen. Tekst is hierbij vaak ondergeschikt aan het lichaam, het beeld en de klank.

Romeo Castellucci realiseerde tientallen voorstellingen en opera's. Hij is auteur van meer dan een dozijn boeken en co-auteur van talloze essays over dramaturgie. Zijn voorstellingen waren te zien op de Biënnale van Venetië, het theaterfestival van Avignon en het Kunstenfestivaldesarts te Brussel. Hij heeft verscheidene prijzen, onderscheidingen en erkenningen ontvangen, waaronder:

• Beste operaregisseur (Opernwelt magazine, 2014)
• The Golden Lion for Lifetime Achievement (La Biennale Teatro di Venezia; 2013)
• Honoris Causa (Università di Bologna, 2014)
• Ridder in de Orde van Kunst en Letteren door het Ministerie van Cultuur van de Franse Republiek (2002)
• Prijs voor beste internationale productie voor Genesi, from the Museum of Sleep (Dublin Theatre Festival, 2000)
• Ubu-prijs (1997, 2000, 2004 en 2006 met speciale onderscheiding).
• Masque d'Or-prijs voor het beste buitenlandse spel voor Orestea (una commedia organica? ) (Festival Theatre des Ameriques in Canada, 1996).

Controverse

In oktober 2010 werd het toneelstuk On the concept of the face, regarding the son of God, volume 2 vertoond in deSingel te Antwerpen, zonder enige ophef.^[1] Een uitvergroot portret van Jezus, geschilderd door de Siciliaanse renaissanceschilder Antonello da Messina (1430-1479), diende als decor. Op het toneel werd de relatie tussen een man en zijn vader getoond. De oude man is incontinent, wat uitvoerig geïllustreerd werd. Op het einde van het stuk werd het gezicht van Jezus bekogeld en daarna overspoeld door een donkere vloeistof. In een begeleidende tekst zei Castellucci: "Deze voorstelling laat net dit schilderij van Antonello da Messina zien omwille van de uitdrukking op Zijn onbeschrijfelijke gezicht, de blik in Zijn ogen. Een blik die elke toeschouwer recht in de ogen kan kijken. De toeschouwer … wordt zelf ook de hele tijd bekeken door dit gezicht. … De Mensenzoon die wordt uitgekleed door de mens, kleedt ons nu uit. Het portret van Antonino is zo geen schilderij meer, maar een spiegel."^[2]

Toen het stuk daarna in Frankrijk vertoond werd, ontstond er wél ophef. Mgr. Raymond Centène, de bisschop van Vannes, bestempelde het als "godslastering" en riep op tot protest.^[3] In Parijs werd in oktober 2011 een week lang geprotesteerd door christelijke fundamentalisten, tegen de vermeende blasfemie, tijdens de opvoeringen in het Théâtre de la Ville. Dit protest eindigde in relletjes, waarbij men het theater binnendrong en stinkbommen gegooid werden. Er werden 220 personen gearresteerd, verspreid over verschillende dagen. Regisseur Castellucci reageerde met een verwijzing naar de bijbel: "Ik vergeef hen, want ze weten niet wat ze doen."^[4]

In februari 2012 kwam het stuk terug naar Antwerpen^[5] en werd ook daar protest aangekondigd, door het priesterbroederschap Sint Pius X. Hun woordvoerder verkondigde dat ze het stuk niet gezien hadden, maar vertrouwden op de verslagen van hun Franse broeders. Vooral de slotscène, waarin "Jezus wordt beklad met uitwerpselen" ging volgens hem te ver. Jerry Aerts, toenmalig algemeen directeur van deSingel, antwoordde dat de voorstelling een jaar voordien zonder problemen werd opgevoerd.^[6] Het KVHV (het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) sloot zich bij het protest aan, omwille van de "choquerende" en "smakeloze" inhoud van het stuk. Op woensdag 1 februari trok een honderdtal betogers biddend richting deSingel. De première werd twee uur uitgesteld, vanwege een irritante geur die de zaal binnendrong via het verluchtingssysteem, die waarschijnlijk veroorzaakt werd door een stinkbom. Het broederschap Sint Pius X ontkende alle verantwoordelijkheid voor de penetrante geurterreur.^[7] De brandweer kwam ter plaatse en stelde vast dat er geen verder gevaar was. Directeur Jerry Aerts sprak het wachtende publiek toe en zei dat hij het op prijs stelde dat ze bleven om de kunstenaar te steunen.^[8]

Theatervoorstellingen

• Cenno (1981)
• Diade incontro a monade (1981)
• Persia-Mondo (1981)
• Popolo Zuppo (1982)
• I fuoriclasse della bontà (1983)
• Oratoria n.1: Rimpatriata Artistica (1983)
• Oratoria n.2. Raptus (1984)
• Oratoria n.3: Interferon (1984)
• Kaputt necropolis (1984)
• Glory glory, alleluja (1985)
• Santa Sofia. Teatro Khmer (1986)
• Oratoria n.4: Tohu Wa Bohu (Apparenze pre-mondiali) (1986)
• I Miserabili (1987)
• Oratoria n.5: Sono consapevole dell’odio che tu nutri per me (1987)
• Alla bellezza tanto antica (1988)
• Il gran reame dell’adolescenza [La cripta degli adolescenti, L’adolescente sulla torre d’avorio, Oratoria n.5.: Sono consapevole dell’odio che tu nutri per me] (1988)
• La discesa di Inanna (1989)
• Gilgamesh (1990)
• Iside e Osiride (1990)
• Ahura Mazda (1991)
• Amleto. La veemente esteriorità della morte di un mollusco (1992), naar William Shakespeare
• Le favole di Esopo (1992)
• Masoch. I trionfi del teatro come potenza passiva, colpa e sconfitta (1993)
• Hansel e Gretel (1993)
• Lucifero. Quanto più una parola è vecchia tanto più va a fondo (1993)
• Oratoria n.6: con evidenza per coloro che intendono (1993)
• Persona (1994)
• Festa plebea con Oratoria n.7: anche il peggiore può parlare, ma non deve farlo per me (1994)
• Le fatiche di Ercole (1994)
• Orestea (una commedia organica?) (1995)^[9][10] , naar Aeschylus
• Buchettino (1995)
• Pelle d'asino (1996)
• Giulio Cesare (1997), naar William Shakespeare
• Ophelia (1997)
• La prova di un altro mondo (1998)
• Genesi. From the Museum of Sleep (1999)^[11]
• Voyage au bout de la nuit (1999)^[12] , naar Louis-Ferdinand Céline
• Il Combattimento dai Madrigali guerrieri et amorosi, Libro VIII (2000), naar Claudio Monteverdi
• Tragedia Endogonidia [C.#01 CESENA, A.#02 AVIGNON, B.#03 BERLIN, BR.#04 BRUXELLES/BRUSSEL, BN.#05 BERGEN, P.#06 PARIS, R.#07 ROMA, S.#08 STRASBOURG, L.#09 LONDON, M.#10 MARSEILLE, C.#11 CESENA] (2002-2004)^[13][14][15]
• Crescite [Dal Ciclo della TRAGEDIA ENDOGONIDIA] (2002-2004)
• Cryonic Chants (2004)
• Hey Girl! (2007)^[16][17]
• Divina Commedia: Inferno, Purgatorio, Paradiso (2008)^[18][19][20] , naar Dante Alighieri
• Storia contemporanea dell'Africa. Vol. III (2008)
• Io penso (2010)
• Sul concetto di volto nel figlio di Dio (2010)
• Parsifal (2011)
• Il velo nero di pastore (2011)^[21]
• Persona (2011)
• Attore, il tuo nome non è esatto (2011)
• The Phenomenon Called I (2011)
• The Four Seasons Restaurant (2012)
• DAMMERUNG e NOTHUNG (2012)
• Folk (2012)^[22]
• Hyperion. Letters of a Terrorist (2013)^[23]
• Schwanengesang D744 (2013)^[24]
• Natura e origine della mente (2013)^[25]
• Orphee et Eurydice (2014) ^[26]
• The Rite of Spring (2014) ^[27][28]
• Neither (2014) ^[29]
• Go Down, Moses (2014)^[30][31]
• Giudizio, Possibilità, Essere (2014)^[32]
• Ödipus der Tyrann de Friedrich Hölderlin, d’après Sophocle (2015)^[33]
• Moses and Aron (2015)^[34]
• St. Matthew Passion (2016)^[35]
• Tannhäuser (2017) ^[36]
• Democracy in America (2017)^[37][38]
• Salome (2018)^[39]
• Il Primo Omicidio (2019)^[40]
• The Third Reich (2022)^[41]
• Bros (2022)^[42]

Bibliografie

• Colusso Tiziana, Società Raffaello Sanzio: Il Teatro Iconoclasta, Ravenna: Essegi, 1989.
• Castellucci Claudia & Castellucci Romeo, Il teatro della Socìetas Raffaello Sanzio. Del teatro iconoplasta alla super-icona, Milano: Ubulibri, 1992.
• Castellucci Claudia & Castellucci Romeo, Les Pèlerins de la matière. Théorie et praxis du théâtre. Écrits de la Socìetas Raffaello Sanzio, Besançon: Les solitaires intempestifs, 2001.
• Castellucci Romeo & Guidi Chiara & Castellucci Claudia, Epopea della polvere. Il teatro della Socìetas Raffaello Sanzio 1992-1999: Amleto, Masoch, Orestea, Giulio Cesare, Genesi, Milano: Ubulibri, 2001.
• Castellucci Romeo & Socìetas Raffaello Sanzio, Epitaph, Besançon: Les solitaires intempestifs, 2003.
• Tackels Bruno, Les Castellucci, Besançon: Les solitaires intempestifs, 2005.
• Castellucci Claudia & Castellucci Romeo & Guidi Chiara & Kelleher Joe & Ridout Nicholas, The Theatre of Socìetas Raffaello Sanzio, London: Routledge, 2007.
• Pitozzi Enrico & Sacchi Annalisa, Itinera: Trajectoires de la forme. Tragedia Endogonidia, Arles: Actes Sud, 2008.
• Papalexiou Elena, Romeo Castellucci, Socìetas Raffaello Sanzio: When Words turn to Matter, Athens: Plethron, 2009.
• Papalexiou Eleni, “Ecce Homo”, in Theater der Zeit, Berlin, Januari 2011.
• Papalexiou Eleni, “The body as dramatic material in the theatre of Romeo Castellucci”, in Prospero European Review. Theatre and Research, 2, 2011.
• Papalexiou Eleni, "Le corps comme matière dramatique dans le théâtre de Romeo Castellucci", in Utopie et pensée critique dans le processus de création, Besançon: Les Solitaires Intempestifs, 2012.
• Semenowicz Dorota, To nie jest obraz, Poznan: Fundacja Malta / Koproracja Ha!Art, 2013.
• Sacchi Annalisa, "Shakespeare per la Socìetas Raffaello Sanzio", Pisa, ETS, 2014.
• Dukanic Filip, L'esthétique de la disparition sur la scène contemporaine : Castellucci, Goebbels, Ikeda , doctoral dissertation, supervised by Joseph Danan and Jean-Marc Larrue, forthcoming in 2017.
• Di Matteo Piersandra (ed.),Toccare il reale. L’arte di Romeo Castellucci, Napoli: Cronopio, 2015. (ISBN 8898367139)
• Leifeld Denis, Performances zur Sprache bringen. Zur Aufführungsanalyse von Performern in Theater und Kunst, transcript, Bielefeld 2015. (in German; ISBN 978-3-8376-2805-0)
• Papalexiou Eleni, “The Dramaturgies of the Gaze: Strategies of Vision and Optical Revelations in the Theatre of Romeo Castellucci and the Socìetas Raffaello Sanzio”, in G. Rodosthenous (ed.), Theatre as Voyeurism. The pleasures of Watching, London: Palgrave-Macmillan, 2015.
• Papalexiou Eleni, “Nyx Teleia. Nella notte profonda del mondo greco antico”, in Piersandra Di Matteo (ed.), Toccare il reale. L’arte di Romeo Castellucci, Napoli: Cronopio, 2015.
• Kelleher Joe, The Illuminated Theatre: Studies on the Suffering of Images, London: Routledge, 2015.
• Papalexiou Eleni, “Romeo Castellucci, Go down, Moses”, in Peak Performances, Montclair State University, 9-12 Juni 2016.
• Figueira João Francisco, Laissez-vous toucher… A portrait by Romeo Castellucci, Lisbon, KKYM, 2018. (paper ISBN 978-989-54070-0-2; ebook ISBN 978-989-54070-2-6)