Pinas (schip)

Tekening van een pinas. In: Nicolaes Witsen, 1671.- Aeloude en Hedendaegsche Scheepsbouw en Bestier.
Model van een pinas, 1627

Een pinas of pinasschip (van het Franse pinace) is een type zeilschip dat in de zestiende en zeventiende eeuw werd gebruikt als oorlogsschip en vrachtvaarder. De naam duidt op het pijnboomhout waarvan het schip oorspronkelijk was gebouwd.

Geschiedenis en kenmerken

De pinas werd onder andere ingezet door de VOC[1] en de WIC. Een voorbeeld van een pinas was de Duyfken, een van de schepen van de Eerste Schipvaart. In 1588 maakten 34 pinassen deel uit van de Spaanse Armada.

Het is een tweemaster, een licht schip, en kon daarom vrij snel varen. Kenmerkend waren de platte spiegel en vrij hoge boeg.[2]

Maleisisch schiereiland

De laatste originele pinas, de Sabar, in haar laatste actieve jaar (1980) bij Kuala Terengganu.

Vanaf de 19e eeuw werden in de Terengganu regio op het Maleisisch schiereiland van chengal hout jonktuig schoeners gebouwd met de naam pinas of pinis. Ook deze schepen waren tweemasters. Zij bevoeren de Zuid-Chinese Zee om vracht te vervoeren of voor gebruik in de piraterij. Tegenwoordig worden sommige pinasschepen ingezet in de toeristenindustrie.

Naam

De naam leeft voort in Surinaamse familienamen en in meerdere Noord-Hollandse straatnamen, waar zowel in Buiksloterham in Amsterdam-Noord, als zeven kilometer ten noordwesten in het aangrenzende Zaandam een Pinasstraat zijn gelegen. In Rotterdam-West is een Pinasplein.

Externe link

  • 3D-model van een pinas
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Scheepstypen op vocsite.nl
  2. Pinas (schip) in de Oosthoek Encyclopedie.
· · Sjabloon bewerken
Nederlandse historische typen: Buis · Crabschuyt · Crayer · Damloper · Eiker · Fluit · Gaffelaar · Hoeker · Heude · Hulk · Tjalk · Kofschip · Kogge · Otter · Pink · Poon · Potschip · Smalschip · Snauwschip · Retourschip · Smak · Snik · Waterschip · Westwerling · Wijdschip · Zetteboot · Zomp
Historische bedrijfsvaartuigen:Aak · Blazer · Bolle met boord · Bolschip · Boltjalk · Botter · Friesemaatkast · Hagenaar · Kaag · Klipper · Klipperaak · Kraak (binnenvaart) · Kwak · Lemsteraak · Praam · Schokker · Skûtsje · Steilsteven · Stevenaak · Tjalk · Westlander · Zeilkast
Buitenlands historische typen:Balant · Dhow · Ewer · Galei · Galjas · Galjoen · Jonk · Karveel · Klipper · Kraak (zeeschip) · Linieschip · Naveel · Nef · Schoener · Xebec
Zeegaande zeilschepen:Bark · Barkas · Barkentijn · Brigantijn · Brik · Fregat · J-klasse · Kits · Korvet · Kotter · Logger · Schoener · Volschip · Windjammer · Yawl
Historische zeilscheepjes:Boeier · Hoogaars · Punter · Schouw · Zaanklasse
Zeiljachten:Draijer · Fisher · Folkboot · Halcyon 23 · Pion · Regina · Standfast 27 · Standfast 30 · Standfast 33 . Tirion · Tirion28 · Twister · Waarschip
Sport en recreatie:BM · Catamaran · Centaur · Extreme 40 · Flying Arrow · Jol · Lelievlet · Piraat · Sloep · Solo · Stern · Stockpaert · TP52 · Trimaran · Wayfarer
Nationale klassen:16m² · Efsix · Fly Tour · Pampus · Randmeer · Regenboog · Schakel · Sharpie · Spanker · Splash · Tirion · Top · Valk · Vrijheid · Sailhorse
Internationale klassen:420 · Contender · Flying Junior · J22 · J24 · Mirror · OK-jol · Optimist · RC44 · Vaurien
Huidige Olympische klassen:470 · 49er · 49er FX · Formula Kite · IQFoil · Laser · Laser Radial · Nacra 17
Vintage Yachting klassen:5.5 Meter · Draak · Europe · Flying Dutchman · Olympiajol · Soling · Tempest · Twaalfvoetsjol · Yngling
Voormalige Olympische klassen:6 Metre · 6.5 Metre · 7 Metre · 8 Metre · 10 Metre · 12 Metre · 12m² Sharpie · Scherenkruiser · Achttienvoetsjol · Division II · Elliott 6m · Finn · Firefly · Lechner · Meulan · Mistral · RS:X · Snowbird · Star · Swallow · Ton-klassen · Tornado · Windglider