Isistempel (Benevento)

Keizer Domitianus als farao

De Isistempel (1e eeuw) in de Romeinse stad Beneventum of Benevento ontstond in de jaren 88-89 tijdens het bestuur van keizer Titus Flavius Domitianus. In de tempel vereerden de Romeinen de Egyptische godin Isis.

De Isistempel heeft verder bestaan vermoedelijk tot de 3e eeuw, ten laatste de 4e eeuw met de opkomst van het christendom.

Beschrijving

Er bestaat geen archeologische opgraving van de tempel. De bouw van de tempel wordt vermeld op twee obelisken in Benevento; de beide obelisken vermelden als bouwheer Lucilius Rufus die dit deed in opdracht van keizer Domitianus. De tekst op de obelisken bevat verder een lofprijzing aan Domitianus omwille van zijn overwinningen.[1] De obelisken flankeerden de ingang van de tempel. Kunsthistorici sluiten niet uit dat stukken van de Isistempel herbruikt werden in andere gebouwen van de stad.[2]

De Isiscultus werd vanuit de haven van Pozzuoli (Latijn: Puteoli) verspreid over Campanië, onder meer in Benevento.

De archeologische aanwijzingen voor een Isisverering in Benevento kenden weinig tot geen aandacht totdat de Duitse egyptoloog H.W. Müller (1907-1991) erover publiceerde. Het gaat om talrijke Egyptische beelden die tevoren ontdekt waren in Romeinse graven. De beelden, of stukken ervan, stammen zowel uit de tijd van de oudere dynastieën van farao’s als uit de recente dynastie der Ptolemeeën. Tijdens een van de opgravingen werd een beeld van keizer Domitianus aangetroffen gekleed als farao. De opgravingen uit 1903 leverden de meeste vondsten op. De ploeg archeologen bestond uit Almerico Meomartini (1850-1923), afkomstig uit Benevento, met O. Marucchi (1852-1931) en L. Savignoni (1864-1918). Zij publiceerden hun bevindingen in de Notizie degli Scavi in 1904, zonder dat dit de aandacht trok.

Een complete beschrijving van de Isistempel in Benevento dateert van het jaar 1969. Deze is opgesteld door H.W. Müller onder de titel Isiskult im antiken Benevent. Hij was de eerste die de aandacht trok op de omvang die de Isiscultus in Beneventum kende.[3]

Foto's

  • Obelisk in Benevento
    Obelisk in Benevento
  • Opgravingen in 1903
    Opgravingen in 1903
  • Troon en benen van farao Mershepsesra
    Troon en benen van farao Mershepsesra
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (it) Meomartini, Almerico, Degli obelischi di Benevento (Wikisource). I monumenti e le opere d'arte della città di Benevento. Lavoro storico, artistico, critico. Tipografia di Luigi De Martini e figlio, Benevento (1889).
  2. (it) Vergineo, Giovanni, Il tempio di Iside a Benevento : l'architettura e gli arredi, l'architettura attraverso gli arredi (Università La Sapienza, Rome). Dipòsit Digital de Documents. Universitat Autonoma de Barcelona (2011). Gearchiveerd op 2 april 2023.
  3. (en) Bülow Clausen, Kristine, Domitian between Isis and Minerva: the dialogue between the Egyptian and Graeco-Roman aspects of the sanctuary of Isis at Beneventum. Mythos, Supplemento blz 93-122 (2012). Gearchiveerd op 3 augustus 2022.