Tito
Tito | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||||||||
79ko ekainaren 24a - 81eko irailaren 13a ← Vespasiano - Domiziano →
| |||||||||
Bizitza | |||||||||
Jaiotza | Erroma, 39ko abenduaren 30a | ||||||||
Herrialdea | Antzinako Erroma | ||||||||
Heriotza | Aquae Cutiliae, 81eko irailaren 13a (41 urte) | ||||||||
Hobiratze lekua | Augustoren Mausoleoa | ||||||||
Heriotza modua | berezko heriotza | ||||||||
Familia | |||||||||
Aita | Vespasiano | ||||||||
Ama | Domitila Nagusia | ||||||||
Ezkontidea(k) | Arrecina Tertulla (en) (62 - 63) Marcia Furnilla (en) (63 - 65) | ||||||||
Bikotekidea(k) | ikusi
| ||||||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||||||
Haurrideak | ikusi
| ||||||||
Leinua | Flaviar leinu Flavii Sabini (en) | ||||||||
Jarduerak | |||||||||
Jarduerak | politikaria eta militarra | ||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||
Erlijioa | Antzinako Erromako erlijioa | ||||||||
- Artikulu hau erromatar enperadoreari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Tito (argipena)».
Tito Flavio Vespasiano[1] (latinez: Titus Flavius Vespasianus; Erroma, 39ko abenduaren 30a - Cotilia, 81eko irailaren 13a) Antzinako Erromako enperadorea izan zen 79tik hil zen arte.
Bizitza
Estreinako urteak
Vespasiano eta Flavia Domitila Maiorren lehen semea izan zen Tito. 61ean, Britainiako tribuno militarra izan zen. Vespasianorekin, juduen matxinada zapuztera uztera joan zen 67an.
69an, Lau enperadoreen urtean, Vespasiano Erromara enperadore titulua aldarrikatzera itzuli zenean, Tito Judean geratu zen matxinadari aurre egiteko. 70ean, lau legiok Jerusalem arpilatu zuten: Tenplua birrindu eta jende asko hil eta erbesteratu zuten.[2]
Erroman harrera beroa eman zioten eta haren omenez arku bat eraiki. Kontsula ez ezik, Pretoriar Guardiaren burua ere izendatu zuten, horrela leial egon zedin.
Agintean
Titok aitari jarraitu zion inperioaren buruan 79an. Senatari batzuk horren kontra zeuden, ordea, haren emazte Berenize Kleopatra bezalakoa zelakoan. Nolanahi ere, biziki maitatua zen Berenize. Titok traizio-epaiketak geldiarazi eta herriak gorrotatutako salatariak zigortu zituen. Eraikitzeari ere ekin zion: termak, Koliseoa bukatu zuen eta, 80an, Erromak su hartu zuenean, dirutza gastatu zuen kalteak jasan zituztenen alde.
Agintean bi urte zeramatzala, sukarrak hil zuen, agian medikuak pozoituta, Domiziano haren anaia enperadore izan zedin; izan ere, boterean hark jarraitu zion. Titoren ospeak gora egin zuen, anaiarenaren aldean. Hurrengo enperadoreen eredu bilakatu zen eta Senatuak jainko izendatu zuen.
Talmudaren arabera, juduen tenplua suntsitutakoan, eltxo batek heldu zion eta min sekretua egin: min hil akabatu zuen Tito azkenean, haren gaiztakerien ordainetan.
Erreferentziak
Ikus, gainera
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tito |
- i
- e
- a
27 BC – 235 AD
235–284
- Maximino Trax
- Gordiano I.a eta Gordiano II.a
- Pupieno eta Balbino
- Gordiano III.a
- Filipo Arabiarra eta Filipo II.a
- Dezio eta Herenio Etrusko
- Hostiliano
- Treboniano Galo eta Volusiano
- Emiliano
- Valeriano
- Galieno, Salonino eta Valeriano II.a
- Klaudio Gotiko
- Kintilo
- Aureliano
- Tazito
- Floriano
- Probo
- Karo
- Karino eta Numeriano
Galietako enperadoreak:- Postumo
- (Leliano)
- Mario
- Viktorino
- (Domiziano II.a)
- Tetriko I.a eta Tetriko II.a
284–395
- Diokeziano (inperio osoa)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West)
- Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Maxentzio (bakarrik)
- Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente
- Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo
- (Martiniano)
- Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo
- Konstantino II.a
- Konstante
- Magnentzio eta Dezentzio
- Konstantzio II.a eta Vetranio
- Juliano Apostata
- Joviano
- Valentiniano I.a
- Valente
- Graziano
- Valentiniano II.a
- Magno Maximo eta Flavio Viktor
- Teodosio I.a Handia
- (Flavio Eugenio)
395–480
- Honorio
- (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a)
- Konstantzio III.a
- Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan
- Valentiniano III.a
- Petronio Maximo eta Paladio
- Avito
- Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio
- Glizerio
- Julio Nepote (de iure)
- Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Bizantziar Inperioa
395–1204
- Arkadio
- Teodosio II.a
- Pulkeria
- Martziano
- Leon I.a
- Leon II.a
- Zenon I.a (1. agintaldia)
- Basilisko eta Marko
- Zenon I.a (2. agintaldia)
- Anastasio I.a
- Justino I.a
- Justiniano I.a
- Justino II.a
- Tiberio II.a
- Maurizio eta Teodosio
- Fokas
- Heraklio
- Konstantino III.a
- Heraklonas
- Konstante II.a
- Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a
- Justiniano II.a (1. agindaldia)
- Leontzio
- Tiberio III.a
- Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio
- Filipiko
- Anastasio II.a
- Teodosio III.a
- Leon Isauriarra
- Konstantino V.a
- Artabasdo
- Leon IV.a Khazariarra
- Konstantino VI.a
- Irene
- Nizeforo I.a
- Estaurazio
- Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto
- Leon V.a Armeniarra eta Konstantino
- Mikel II.a
- Teofilo
- Mikel III.a
- Basilio Mazedoniarra
- Leon VI.a Jakituna
- Alexandro Bizantziokoa
- Konstantino VII.a Porfirogeneta
- Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino
- Erroman II.a
- Nizeforo II.a Fokas
- Joan I.a Tzimiskes
- Basilio II.a
- Konstantino VIII.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a
- Mikel V.a
- Zoe (2. agindaldia) eta Teodora
- Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako
- Konstantino Monomako (bakarrik)
- Teodora
- Mikel VI.a
- Isaak I.a Komneno
- Konstantino X.a Dukas
- Erroman IV.a Diogenes
- Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantios eta Konstantino
- Nizeforo III.a Botaniates
- Alexio I.a Komneno
- Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno
- Emanuel I.a Komneno
- Alexio II.a Komneno
- Androniko I.a Komneno
- Isaak II.a Angelo
- Alexio III.a Angelo
- Alexio IV.a Angelo
- Nikolas Kanabos, usurpatzailea
- Alexio V.a Dukas
1204–1261
Bizantziar Inperioa
1261–1453
- Mikel VIII.a Paleologo
- Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo
- Androniko III.a Paleologo
- Joan V.a Paleologo
- Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno
- Joan V.a Paleologo
- Androniko IV.a Paleologo
- Joan VII.a Paleologo
- Androniko V.a Paleologo
- Emanuel II.a Paleologo
- Joan VIII.a Paleologo
- Konstantino XI.a Paleologo
- Datuak: Q1421
- Multimedia: Titus / Q1421