Milafranga
Milafranga | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lapurdi, Euskal Herria | |||||||||||
Milafrangako eliza. | |||||||||||
| |||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Herrialdea | Euskal Herria | ||||||||||
Lurraldea | Lapurdi | ||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Frantzia | ||||||||||
Eskualdea | Akitania Berria | ||||||||||
Departamendua | Pirinio Atlantikoak | ||||||||||
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||||||||||
Barrutia | Baiona | ||||||||||
Kantonamendua | Errobi-Aturri | ||||||||||
Izen ofiziala | Villefranque | ||||||||||
Auzapeza | Marc Saint-Esteven ( DVG)Robert Dufourcq (2008-2014) | ||||||||||
Posta kodea | 64990 | ||||||||||
INSEE kodea | 64558 | ||||||||||
Herritarra | milafrangar | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Azalera | 17,17 km² | ||||||||||
Garaiera | 0-31 metro | ||||||||||
Distantzia | 8 km (Baionatik) | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 2.747 (2018: 57) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 144,61 biztanle/km² | ||||||||||
Zahartzea[1] | % 35,46 | ||||||||||
Ugalkortasuna[1] | ‰ 49,64 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera[1] | % 69,9 (2011) | ||||||||||
Desberdintasuna[1] | % 4,56 (2011) | ||||||||||
Langabezia[1] | % 6,48 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak | % 9,07 (2010) | ||||||||||
Erabilera | % 0,46 (2011) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Webgunea | http://www.villefranque.fr |
Milafranga Lapurdiko erdialdeko udalerri bat da, Hiriburuko kantonamendukoa.
Izena
Milafranga izena gaskoizko bièla francatik (herri frankoa) dator. Herriaren lehenagoko izena Bazter zen (1200. urtean Baster idatzia).
Geografia
Errobi ibaiak udalerria gurutzatzen du
Udalerri mugakideak
- Baiona iparraldean
- Basusarri mendebaldean
- Uztaritze eta Jatsu hegoaldean
- Hiriburu eta Mugerre ekialdean
Etxeak eta auzoak
- Oihana
- Mendigain
- Hirurzedarri
- Berrogain
- Hegiberri
- Eliza
- Hirigarai
- Alzuia
- Behereharta
Historia
Antzinean Saint-Martin de Basters izeneko parrokia, elizaren lurrak izan ziren XI. menderarte, Baionako apezpikuak elizbarrutiko lurralde franko egin zuen arte (hortik izena). Kondairaren arabera 1343ko abuztuaren 24an (herriko jaietan), Baionako auzapezak, bost noble lapurtar atxilotzeko agindua eman zuen eta Errobi ibaiaren gaineko zubi batean (Miotz gazteluaren ondoan zegoena) lotzeko agindua eman ere, marearen igoerarekin batera ito egin zirelarik.
Hiribururekin batua izan zen Frantziako iraultzan eta udalerri berriak Tricolore izena hartu zuen 1794 eta 1795 urteen artean. Wellington jeneralaren eta Soult mariskalaren arteko bataila napoleonikoen eszenatoki ere izan zen (Errobiko eta Hiriburuko batailetan hain zuzen ere).
Behereharta auzunea izan zen herriko gune ekonomiko garrantzitsuenetarikoa, ibai-portu eta zapatagintza zonalde garrantzitsuekin.
Demografia
Milafrangako biztanleria |
---|
Datuen iturburua: INSEE |
Politika
Ingurumen-politika
2020ko Herriko Etxeko hauteskundeetan, gehiengoa lortu zuen zerrendak Biziren metamorfosi ekologikoaren aldeko Ituna sinatu zuen, azken honekin sinatzaileek mugikortasunaren, elikaduraren, etxebizitzaren, energiaren eta tokiko eta zirkularra den ekonomiaren arloko trantsizioaren alde jarduteko engaiamendua hartzen dute. 2021eko jarraipen-txostenaren ondotik, Herriko Etxeari 4tik 0,5eko[2] metamorfosi puntuazioa eman zitzaion eta 2023ko kargualdi-erdiko txostenean, puntuazioa 4tik 0,8koa[3] izan zen.
Kultura
Euskara
Milafrangako euskara[7] erdiguneko[8] nafar-lapurterari[9] dagokio, zehatzago esanda, Uztaritze inguruko hizkera[10] da bertakoa.
Eraikin nagusiak
Eraikin zibilak
- Frontoia
- Ezker-hormadun frontoia
- Herriko etxea
- Eliza
Eraikin erlijiosoak
San Bartolome eliza XVII. mendekoa da, eta ezaugarri garrantzitsu gisa erretaula edota 1632ko data duten galeriak aipa daitezke.
Elizaren ondoan dagoen kanposantuan honako hilarriak topa daitezke:
Herritar ezagunak
- Jean Saint-Pierre (1884-1951), euskal idazlea (bere hilobia elizaren atariaren azpian dago)
Erreferentziak
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ "Ipar Euskal Herria, metamorfosi ekologikoaren 0 fasean da: 2021eko txostenaren emaitzak"
- ↑ "Kargualdi-erdiko egoera ekologikoa: Bizik ekintza egituratzaileen aldeko deia egiten du"
- ↑ «Cazenave, Gilbert - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Lanean eraikuntzan eta lantegian - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Milafranga - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Erdigunekoa (NL) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Nafar-lapurtarra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Uztaritze ingurukoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
Kanpo estekak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi |
- Milafrangako herriko etxea edo udalaren webgunea
- Datuak: Q839575
- Multimedia: Villefranque (Pyrénées-Atlantiques) / Q839575
- Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Milafranga